Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν απείλησε εκ νέου την Ελλάδα επαναλαμβάνοντας τις αξιώσεις του προκατόχου του, ότι η κυριαρχία της Ελλάδα σε νησιά του Αιγαίου που βρίσκονται κοντά στην Τουρκική ακτογραμμή μπορεί να αμφισβητηθεί, σηματοδοτώντας ότι οι υπάρχουσες συνθήκες που κανονίζουν το καθεστώς των νησιών μπορεί να θεωρηθούν κενές και άκυρες!
Του Abdullah Bozkurt για το Nordic Monitor
Μετάφραση CosmoStatus
Ο Χακάν Φιντάν αναφερόταν στα Ελληνικά νησιά Μυτιλήνη (σ.σ. Λέσβος), Σάμος, Ικαρία, Λήμνος και Σαμοθράκη, σε σχέση με τις Συνθήκες της Λωζάννης του 1923 και των Παρισίων του 1947, που καθόρισαν το καθεστώς των νησιών του ανατολικού Αιγαίου.
Οι νέες απειλές του Φιντάν ήρθαν λίγο μετά την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα και την δέσμευση για εμβάθυνση της φιλίας, της καλής γειτονίας με την Αθήνα.
Σε επιστολή προς το Κοινοβούλιο της 24ης Ιανουαρίου, ο Φιντάν έγραψε:
«Η παραβίαση του καθεστώτος μη στρατιωτικοποίησης των νησιών θέτει σημαντική απειλή για την ασφάλεια της Τουρκίας και της περιοχής».
Μάλιστα προειδοποίησε την Ελλάδα ότι δεν μπορεί να ισχυριστεί κυριαρχικά δικαιώματα γι’ αυτά τα νησιά, εάν δεν εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις της που πηγάζουν από τις υπάρχουσες συνθήκες.
Ο προκάτοχος του Χακάν Φιντάν, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, είχε εκδώσει παρόμοια απειλή κατά της Ελλάδας τον Φεβρουάριο του 2022:
«Αυτά τα νησιά δόθηκαν στην Ελλάδα με τις Συνθήκες Ειρήνης της Λωζάννης του 1923 και των Παρισίων του 1947 με τον όρο ότι δεν θα εξοπλιστούν (σ.σ. στρατιωτικοποιηθούν). Όμως, η Ελλάδα άρχισε να τις παραβιάζει (σ.σ. τις Συνθήκες) την δεκαετία του 1960… Τα νησιά της δόθηκαν υπό όρους. Εάν η Ελλάδα δεν σταματήσει (σ.σ. την στρατιωτικοποίηση) η κυριαρχία αυτών των νησιών θα τεθεί υπό αμφισβήτηση… Εάν χρειαστεί, θα εκδώσουμε τελική προειδοποίηση (σ.σ. τελεσίγραφο)» είχε πει ο Τσαβούσογλου στο κρατικό κανάλι TRT.
Η επιστολή του Φιντάν σημειώνει ότι «όταν τα νησιά δόθηκαν στην Ελλάδα, επιβλήθηκε ο όρος της αποστρατιωτικοποίησης. Η Τουρκία έχει αντιταχθεί στη στρατιωτικοποίηση των νησιών από την Ελλάδα. Το θέμα τίθεται σε κατάλληλες περιπτώσεις σε διεθνείς πλατφόρμες όπως το ΝΑΤΟ και ο ΟΑΣΕ, προτρέποντας την Ελλάδα να προσχωρήσει στις συμβατικές του υποχρεώσεις».
Ο Φιντάν υπενθύμισε περαιτέρω ότι η Τουρκία έχει τεκμηριώσει τα νομικά της επιχειρήματα στον ΟΗΕ στέλνοντας τρεις επιστολές στον Οργανισμό το 2021 και το 2022.
Σε επιστολή της στις 13 Ιουλίου 2021 προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Τουρκία αναφέρει:
«Η συνεχιζόμενη, εσκεμμένη και επίμονη παραβίαση των διατάξεων αποστρατιωτικοποίησης των ειρηνευτικών συνθηκών της Λωζάνης και του Παρισιού από την Ελλάδα, που είναι απαραίτητες για την επίτευξη του σκοπού και του στόχου τους, συνιστούν σοβαρή απειλή για την ασφάλεια της Τουρκίας».
«Η Ελλάδα παραβιάζει βασικές διατάξεις των συνθηκών βάσει των οποίων απέκτησε κυριαρχία στα νησιά, πράγμα που, από νομική άποψη, σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν μπορεί, έναντι της Τουρκίας, να επικαλείται τον τίτλο της βάσει των ίδιων συνθηκών, για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων».
Η Τουρκία κατηγόρησε την Ελλάδα ότι έδρασε μονομερώς από το 1960 και κατά σαφή παράβαση των σχετικών διατάξεων των συνθηκών αυτών. Η Άγκυρα θεωρεί ότι η Ελλάδα παραβιάζει ουσιωδώς τις υποχρεώσεις της αποστρατιωτικοποίησης μέσω της συγκέντρωσης στρατευμάτων, της δημιουργίας μόνιμων στρατιωτικών εγκαταστάσεων και της διεξαγωγής πολλών στρατιωτικών δραστηριοτήτων στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Σε απάντηση, η Ελλάδα υποστήριξε ότι η κυριαρχία της στα νησιά δεν είναι υπό όρους σε καμία υποχρέωσή της, συμπεριλαμβανόμενης οποιασδήποτε υποχρέωσης για αποστρατιωτικοποίηση. Σε επιστολή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στις 28 Ιουλίου 2021, η πρέσβης στον ΟΗΕ Μαρία Θεοφίλη, αμφισβήτησε τις Τουρκικές αξιώσεις:
«Η Ελλάδα απορρίπτει όλους τους Τουρκικούς ισχυρισμούς που περιέχονται στην προαναφερθείσα επιστολή σε σχέση με την υποτιθέμενη «παραβίαση των υποχρεώσεων αποστρατιωτικοποίησης», όπως και τους ισχυρισμούς ότι η κυριαρχία της Ελλάδας στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου τελεί υπό όρους αποστρατιωτικοποίησης, ως πλήρως αβάσιμη, αυθαίρετη και με κακή πίστη».
Η πρόσφατη επιστολή του Φιντάν στο κοινοβούλιο εμφανίστηκε μετά από την κριτική της αντιπολίτευσης τον Δεκέμβριο, που κατηγόρησε την (σ.σ. Τουρκική) κυβέρνηση ότι παρέμεινε σιωπηλή στις προκλητικές δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων για τη νησίδα Ζουράφα (Λαδόξερα) (σ.σ ανατολικά της Σαμοθράκης) στο Αιγαίο Πέλαγος, η κατάσταση της οποίας είναι αμφισβητείται και από τις δύο πλευρές (σ.σ. η Τουρκία αμφισβητεί την Ελληνική κυριαρχία επί της Ζουράφας).
Τον Οκτώβριο του 2023 τόσο η Τουρκία όσο και η Ελλάδα εξέδωσαν προειδοποιήσεις (NOTAM) για το Αιγαίο γύρω από τη νησίδα Ζουράφα, διεκδικώντας η καθεμία την κυριαρχία στην περιοχή. Η στρατιωτική άσκηση της Τουρκίας στην περιοχή μεταξύ 30 Οκτωβρίου και 2 Νοεμβρίου, συνοδευόμενη από την έκδοση ΝΟΤΑΜ, ώθησε την Ελλάδα να εκδώσει αντι-ΝΟΤΑΜ, υποστηρίζοντας ότι τμήμα της περιοχής που καλύπτεται από την τουρκική ΝΟΤΑΜ επικαλύπτει έδαφος υπό Ελληνική κυριαρχία.
Η Αθήνα υποστηρίζει ότι η Τουρκική ΝΟΤΑΜ είναι άκυρη και κενή, καθώς παρεισφρέει στον Ελληνικό εναέριο χώρο. Η Άγκυρα απάντησε μέσω νέας ΝΟΤΑΜ που υποστήριζε ότι η περιοχή βολής βρίσκεται εντός της Τουρκικής κυριαρχίας ισχυριζόμενης ότι η αρχική ΝΟΤΑΜ είναι ενεργή.
Η Τουρκία και η Ελλάδα έρχονται συχνά αντιμέτωπες, κυρίως λόγω της αποτυχίας δημιουργίας γραμμών οριοθέτησης FIR (για τις πτήσης) στο Αιγαίο Πέλαγος, που απορρέουν από αντικρουόμενες διεκδικήσεις για τα χωρικά ύδατα.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν επισκέφθηκε την Ελλάδα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, έξι χρόνια μετά την τελευταία του επίσκεψη, κάτι που θεωρήθηκε ως επίθεση γοητείας στη διπλωματία εν μέσω των ταραγμένων σχέσεων της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης οι δύο πλευρές υπέγραψαν τη Διακήρυξη των Αθηνών για Φιλικές Σχέσεις και την Καλή Γειτονία, στην οποία τόνισαν τη δέσμευσή τους για την ενίσχυση των φιλικών σχέσεων, του αμοιβαίου σεβασμού, της ειρηνικής συνύπαρξης και της κατανόησης.
Στο σημείο αυτό, καλό θα είναι να τονιστούν και να σχολιαστούν κάποια θέματα που έχουν εγερθεί από την πλευρά της Τουρκίας, αλλά και από τον αρθρογράφο.
Σε κανένα σημείο των Συνθηκών Λωζάννης και Παρισσίων δεν αναφέρεται ή υπονοείται η σύνδεση της κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου με την αποστρατιωτικοποίησή τους. Όπως πολύ σωστά αναφέρεται από την πολιτική ηγεσία της Ελλάδας «ό,τι απειλείται δεν αποστρατιωτικοποιείται». Η Τουρκία απειλεί τα Ελληνικά νησιά μέσω της Στρατιάς του Αιγαίου. Είναι αστείο να ισχυρίζεται η Τουρκία ότι απειλείται η ασφάλειά της από τον στρατό που υπάρχει στα νησιά του Αιγαίου.
Τα σύνορα στο Αιγαίο καθορίστηκαν από την Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία αναφέρει καθαρά, ότι οποιοδήποτε νησί ή βραχονησίδα απέχει περισσότερο από 3 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Μικράς Ασίας ανήκει στην Ελλάδα. Σε σχέση με τα Δωδεκάνησα, την κυριαρχία νησιών των οποίων συνεχώς αμφισβητεί η Τουρκία, υπάρχει η συμφωνία μεταξύ της Ιταλίας και της Τουρκίας για το ποια είναι τα Δωδεκάνησα. Όταν το 1947 τα Δωδεκάνησα μεταβιβάστηκαν στην Ελλάδα, μεταβιβάστηκαν όλα τα νησιά που ανήκαν στην Ιταλία και η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα να αμφισβητεί το οτιδήποτε.
Η βραχονησίδα Ζουράφα (Λαδόξερα) βρίσκεται 14,41 ναυτικά μίλια βόρεια της Ίμβρου και 13,91 ναυτικά μίλια δυτικά από την Ανατολική Θράκη. Οι αποστάσεις αυτές (άνω των 3 ν.μ.) σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάννης κάνουν την Ζουράφα να ανήκει στην Ελλάδα.
Στο Αιγαίο δεν υπάρχουν εκατέρωθεν αμφισβητήσεις κυριαρχίας. Η Τουρκία είναι αυτή που συνεχώς και μονομερώς αμφισβητεί τα σύνορα και την κυριαρχία των Ελληνικών (βάσει των Συνθηκών) νησιών.
Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου