Το Bayraktar TB2 έχει πωληθεί ως ανεξαρτησία σε κουτί. Στην πραγματικότητα, είναι εξάρτηση, τυλιγμένη με φτερά.
Του Shay Gal για το Eurasian Times
Μετάφραση CosmoStatus
Η Τουρκία δεν ξεκίνησε από το μηδέν. Τις δεκαετίες του 1990 και του 2000, η πολεμική αεροπορία της έστειλε ισραηλινά drones Searcher και Heron εναντίον του PKK και ζήτησε Predator και Reaper από τις ΗΠΑ, που αρνήθηκαν, αλλά αυτό αποκαλύφθηκε μέσω του Ιράκ.
Το TB2 έγινε διάσημο στο Καραμπάχ (2020) και στην Ουκρανία (2022), πετυχαίνοντας στόχους, μέχρι που η Ρωσία περιόρισε τον ρόλο του.
Ακόμη και μελέτες που προσπαθούσαν να το υποστηρίξουν, το αξιολόγησαν ως μέτριο. Τον Ιούνιο του 2025, μετά από μήνες σιωπής, εμφανίστηκε ξανά ένα TB2 πάνω από τη Χερσώνα, χτυπώντας ένα Ρωσικό σκάφος – μια υπενθύμιση ότι το σύστημα εξακολουθεί να βρίσκει κενά όταν η άμυνα εξασθενεί.
Η Baykar, δημιουργήθηκε την δεκαετία του 1980 από τον Özdemir Bayraktar και διοικείται τώρα από τον γιο του Selçuk, γαμπρό του Erdoğan, που δεν αποτελεί μόνο μια βιομηχανική επιτυχία, αλλά εργαλείο εξωτερικής πολιτικής.
Αφαιρέστε την (σ.σ. Τουρκική) επωνυμία και είναι φανερό ότι πρόκειται για παγκόσμιο προϊόν: οι πρώτες εκδόσεις λειτουργούσαν με Αυστριακούς κινητήρες Rotax και Καναδικά οπτικά WESCAM, με Hensoldt ARGOS-II.
Η διακοπή των εξαγωγών WESCAM από την Οτάβα το 2020 και η μερική αντιστροφή των εξαγωγών WESCAM το 2024 έδειξαν ότι η διαθεσιμότητα αποτελεί πολιτική απόφαση. Μέχρι τα μέσα του 2025, τα Καναδικά στοιχεία επιβεβαίωσαν την επανέναρξη των παραδόσεων WESCAM ύψους άνω των 120 εκατομμυρίων δολαρίων, υπογραμμίζοντας ότι τα «Τουρκικά» Bayraktar παραμένουν όμηροι της δυτικής αδειοδότησης.
Παρά τους ισχυρισμούς για βιομηχανική αντιγραφή, η Baykar βασίστηκε σε δυτικά υποσυστήματα - Ισραηλινά, στη συνέχεια Αμερικανικά - πριν μεταβεί σε Τουρκικά τμήματα. Το ASELFLIR-500 της ASELSAN εξοπλίζει τώρα τα TB2 πρώτης γραμμής, ενώ το νεότερο ASELFLIR-600 προωθεί την εμβέλεια και τον αυτοματισμό – έτσι ξεπεράστηκαν οι κυρώσεις, αλλά το σχέδιο ακόμη ωριμάζει.
Στα Βαλκάνια (Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία), οι αδιαφανείς συμφωνίες διευρύνουν την επιρροή (σ.σ. της Τουρκίας) υπό την πίεση της Ελλάδας και της Σερβίας. Φέτος, η Κροατία παρέλαβε 6 TB2, εκπαίδευσε πληρώματα και τα έθεσε επίσημα σε λειτουργία, καθιστώντας την ένα από τα πρώτα μέλη του ΝΑΤΟ που τα χρησιμοποίησε αποδεδειγμένα σε πολεμική ικανότητα.
Για καθεστώτα που δελεάζονται από την χαμηλή τιμή, το TB2 είναι πολύ φθηνότερο από το MQ-9 Reaper, τα ισραηλινά Hermes-900, Heron-TP και τα κινεζικά Wing Loong και CH-4.
Είναι «αρκετά καλά» για πολέμους στα σύνορα και αποτροπή. Οι υποστηρικτές τους υποστηρίζουν ότι αυτή η οικονομική προσιτότητα και το ιστορικό μάχης υπερτερούν των κινδύνων - αλλά μόλις οι κυρώσεις πνίγουν τις αλυσίδες εφοδιασμού, η εξάρτηση από την Άγκυρα περιορίζει την κυριαρχία.
Στην Ασία, ο πόλεμος του Αζερμπαϊτζάν το 2020 έδειξε την αξία του TB2, ενώ το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν έδειξαν εξάρτηση στην προμήθεια λογισμικού και ανταλλακτικά.
Για την Ινδία, το μάθημα είναι πιο έντονο. Το Πακιστάν διαθέτει Τουρκικά UAV παράλληλα με Κινεζικά CH-4 και Wing Loong, δημιουργώντας μια διπλή γραμμή εφοδιασμού ανθεκτική σε κυρώσεις.
Η μεταφορά προηγμένων drones από την Άγκυρα, σε συνδυασμό με την Κινεζική υποστήριξη, σημαίνει ότι η «φθηνή αεροπορική ισχύς» μπορεί να στραφεί εναντίον του Νέου Δελχί σε δύο μέτωπα - το Κασμίρ και τον Ινδικό Ωκεανό.
Αυτό που συχνά δεν λέγεται, είναι ότι η Τουρκία, το Πακιστάν και η Κίνα δεν είναι απλώς παράλληλοι προμηθευτές, αλλά συγκλίνουν σε ένα ενιαίο σύστημα εξάρτησης του Πακιστάν, που είναι δίκοπο μαχαίρι.
Στη Μέση Ανατολή, η Τουρκία ομαλοποίησε τις διασυνοριακές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Ιράκ και τη Συρία. Η κατάρριψη (σ.σ. drone) από Αμερικανικό αεροσκάφος το 2023 πάνω από τη Χασάκα έδειξε πόσο εύκολα αυτά τα συστήματα παραβιάζουν τις κόκκινες γραμμές της συμμαχίας.
Στην Αφρική, τα TB2 έγιναν η οικονομικά προσιτή αεροπορική δύναμη των αμφισβητούμενων καθεστώτων. Έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στον πόλεμο του Τιγκράι στην Αιθιοπία και στη συνέχεια εξαπλώθηκαν στο Μάλι και τον Νίγηρα.
Στη Λιβύη, απεσταλμένοι του ΟΗΕ κατέγραψαν Τουρκικά UAV να παραβιάζουν το εμπάργκο, δείχνοντας ότι η οικονομία των drones τροφοδοτεί πόλεμο δι' αντιπροσώπων. Το 2025, οι εκθέσεις του ΟΗΕ κατέγραψαν επίσης παραδόσεις TB2 στο Σουδάν παρά τα εμπάργκο, με προσωπικό της Baykar να παρατηρείται επί του εδάφους. Η πελατειακή υποστήριξη που μεταμφιέζεται σε εμπόριο.
Παγκόσμια πετέντα
Στην Αφρική, οι αγωγοί συνέπεσαν με την εγκατάσταση βάσεων, την καταστολή, τις δέσμες προμηθειών και τη διπλωματική ευθυγράμμιση. Στην Ευρασία, τα ανταλλακτικά διαμορφώνουν τις εκεχειρίες. Στη Μέση Ανατολή, οι τακτικές επιθέσεις πιέζουν τους γείτονες. Και στον Ινδικό Ωκεανό, οι παραδόσεις με εκπαίδευση και συμφωνίες εδραιώνουν την εξάρτηση. Τα ευνοϊκά δάνεια ή οι σταδιακές δωρεές αγοράζουν αφηγήσεις και κλειδώνουν την υπακοή.
Το Δυτικό Ημισφαίριο και η Ωκεανία δεν έχουν δει καμία σημαντική χρήση, αλλά η πολιτική εξακολουθεί να διακυμαίνεται: Η διακοπή και η αντιστροφή των εξαγωγών MX-15D από τον Καναδά δείχνει πώς μια απόφαση στην Οτάβα επηρεάζει την αλυσίδα εφοδιασμού και τους πελάτες της Άγκυρας.
Το TB2 δεν αποτελεί όπλο έκπληξη. Καθώς η Ρωσία προσαρμόζεται, η Ουκρανία μετατόπισε το CONOPS στην αναγνώριση και έγινε πιο προσεκτική.
Εν τω μεταξύ, η Baykar προωθεί νέες παραλλαγές: ένα TB2T-AI ανέβηκε στα 40.000 πόδια τον Αύγουστο του 2025 και το TB3 με δυνατότητα λειτουργίας σε αεροπλανοφόρο, αποδείχθηκε λειτουργικό στο κατάστρωμα του TCG Anadolu. Ωστόσο, οι ίδιες αλυσίδες εξάρτησης και οι κίνδυνοι κυρώσεων παραμένουν.
Μια υπενθύμιση: τα αργά, οπτικής επαφής μη επανδρωμένα αεροσκάφη λειτουργούν μόνο ως αναλώσιμα μέσα – κατά ρυπάς εκεί που η άμυνα είναι ισχνή και συγκρατημένα όπου η ηλεκτρονική άμυνα είναι πυκνή.
Οι κυρώσεις είναι η πραγματική παγίδα. Τα προηγούμενα είναι σαφή: πάγωμα αδειοδότησης της ΕΕ μετά το 2019, κυρώσεις CAATSA των ΗΠΑ το 2020, διακοπή λειτουργίας από τον Καναδά το 2020 και μερική αντιστροφή το 2024.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει σταμάτημα του κινητήρα, διακοπή της μεταφοράς και τέλος στο λογισμικό. Σε μια κρίση με την Ελλάδα, την Κύπρο ή το Ισραήλ, το δίκτυο υπηρεσιών των TB2 θα σταματήσει όταν η Άγκυρα θα έχει άλλες προτεραιότητες.
Η Τουρκία το γνωρίζει αυτό και το αντισταθμίζει: ένα εργοστάσιο Baykar στο Κίεβο, μια συνεργασία με την Leonardo στην Ιταλία, το ASELFLIR-500 της ASELSAN και η επικύρωση της πορείας ARGOS-II από το Τουρκμενιστάν. Αυτό το μωσαϊκό μπορεί να μετατραπεί προς όφελος των αγοραστών - εάν σχεδιαστεί εκ των προτέρων.
Οι προϋπολογισμοί πρέπει να αντικατοπτρίζουν το συνολικό κόστος ιδιοκτησίας, δοκιμασμένο σε ακραίες συνθήκες για κυρώσεις. Όσοι επιμένουν στο TB2 θα πρέπει να σχεδιάσουν πόρτες εξόδου: απαιτείται εγγυητής για το λογισμικό, μη Τουρκικό MRO, εναλλακτικά οπτικά και παράλληλοι στόλοι.
Δημιουργήστε «ανεξαρτησία» από την πρώτη μέρα για να αποφύγετε τον εγκλωβισμό. Για το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο, το μέτρο είναι συμμετρικό: αντιμετωπίστε το TB2/MAM ως μαζική όχληση - εξουδετερωμένη από πολυεπίπεδη ανίχνευση, ευέλικτα C-UAS, δολώματα και επιθέσεις σε επίγειους σταθμούς.
Αυτό έχει επίσης σημασία για τους αγοραστές που έχουν ήδη συνδεθεί: κράτη που κάποτε προμήθευαν κινητήρες και οπτικά - το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστρία, η Γερμανία - μπορούν ακόμα να παρέχουν εναλλακτικές αλυσίδες υπηρεσιών. Η «ανεξαρτησία» της Άγκυρας στηρίζεται στη Δύση.
Τα drone μπορεί να είναι φθηνά. Η εξάρτηση όχι.
Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου