Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2025

Θα μπορούσε η συμφωνία του Τραμπ για τη Γάζα να ξεκλειδώσει την ειρήνη στην Κύπρο - ακόμη και στο Κουρδιστάν;

Ένα άρθρο δυναμίτης του Michael Rubin για την διπροσωπία της Τουρκίας, που από τη μια δέχεται την πρόταση Τραμπ για την Γάζα και την Παλαιστίνη, αλλά αρνείται τους ίδιους όρους για την Κύπρο και το Κουρδιστάν.


Του Michael Rubin για το National Security Journal
Μετάφραση CosmoStatus


Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να συμμετάσχει σε μια ομάδα εργασίας «για την παρακολούθηση της εφαρμογής της συμφωνίας επί τόπου». Δεδομένης της υποστήριξης της Τουρκίας προς τη Χαμάς και της άρνησης του Ερντογάν να αναγνωρίσει την τρομοκρατία της Χαμάς, αυτό δεν θα πρέπει να γίνει πραγματικότητα.

Μια διεθνής δύναμη για την αστυνόμευση της Γάζας φαίνεται πλέον αναπόφευκτη, καθώς το Ισραήλ υποχωρεί και η Χαμάς απελευθερώνει τους εναπομείναντες ομήρους που κρατά. 

Ωστόσο, η έγκριση της εκεχειρίας από τον Ερντογάν είναι κρίσιμη, επειδή θέτει ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να επιλύσει δύο ανεπίλυτες συγκρούσεις για τις οποίες η Τουρκία βρίσκεται στο επίκεντρο, ή τουλάχιστον να αφαιρέσει τη διεθνή νομιμότητα που διεκδικούν οι Τούρκοι.

Μια ματιά στην Ιστορία

Πρώτα για την Κύπρο. Πάνω από μισό αιώνα μετά την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, ο τουρκικός στρατός συνεχίζει να κατέχει το ένα τρίτο του νησιού. Οι Τούρκοι δικαιολογούν την κατοχή με την επιθυμία να προστατεύσουν τον κυπριακό μουσουλμανικό πληθυσμό. Τα γεγονότα ωστόσο, διαψεύδουν τους ισχυρισμούς της Τουρκίας. Η τουρκική εισβολή έγινε σε δύο κύματα. Το πρώτο, υποκινούμενο από την επιθυμία της Τουρκίας να αποτρέψει την ένωση μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, δημιουργώντας ένα προγεφύρωμα. Λίγο αργότερα, η ελληνική χούντα κατέρρευσε και μαζί της κάθε απειλή που αποτελούσε η Ελλάδα για την κυπριακή μουσουλμανική μειονότητα. Η μεγάλη τουρκική εισβολή ήρθε ενώ βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις στη Γενεύη. Αυτό που συνέβη ήταν αρπαγή γης, την οποία ευλόγησε για κυνικούς λόγους ο τότε Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών και Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Χένρι Κίσινγκερ, ακολουθούμενη από την εθνοκάθαρση της νέας ζώνης από την Τουρκία. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Τουρκία διοχέτευσε εποίκους στην περιοχή, πνίγοντας τη φωνή των Κυπρίων Μουσουλμάνων που η τουρκική κατοχή είχε σκοπό να προστατεύσει. Σήμερα, η κύρια απειλή για τα μέσα διαβίωσης και τον πολιτισμό των Κυπρίων Μουσουλμάνων δεν προέρχεται από τη δημοκρατική Ελλάδα ή τη δημοκρατική Κύπρο, αλλά από την ίδια την τουρκική απολυταρχία.

Αν η λύση για τη Γάζα περιλαμβάνει σταδιακή αποχώρηση του Ισραήλ, τότε γιατί η λύση για την Κύπρο να μην περιλαμβάνει σταδιακή αποχώρηση της Τουρκίας; 
Υποστηρίζοντας το σχέδιο Τραμπ για τη Γάζα, ο Ερντογάν αναγνωρίζει σιωπηρά την εφαρμογή του στην Κύπρο ή, τουλάχιστον, εκθέτει την υποκρισία της Τουρκίας και την ανομία της διπλωματικής της θέσης.

Καθώς το Ισραήλ αποσύρεται για να αποτραπεί η ανασύσταση της Χαμάς, το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ θα προβλέπει την ανάπτυξη διεθνών παρατηρητών, και πάλι ένα στοιχείο που ο Ερντογάν υποστηρίζει προσφέροντας εθελοντικά Τούρκους.

Ενώ οι Τούρκοι, ως υποστηρικτές της Χαμάς και η πρώην αποικιακή δύναμη πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο δεν είναι κατάλληλοι για τη Γάζα, η αποδοχή της παρακολούθησης από τον Ερντογάν είναι έγκυρη και ανοίγει την πόρτα για την προώθηση της ειρήνης στην Κύπρο.

Με απλά λόγια, καθώς ο τουρκικός στρατός αποσύρεται και οι Τούρκοι έποικοι φεύγουν, οι διεθνείς παρατηρητές στη βόρεια Κύπρο θα μπορούσαν να κατευνάσουν τυχόν εύλογες ανησυχίες των Τούρκων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των εναπομεινάντων Κυπρίων Μουσουλμάνων. Μια σύμπραξη περιφερειακών κρατών - χωρών των Συμφωνιών του Αβραάμ και μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης - θα μπορούσε να αναφέρει και να προστατεύσει αξιόπιστα τους πολίτες καθώς η νόμιμη κυπριακή κυβέρνηση θα αποκαθιστά την εξουσία της. Οι ίδιοι παρατηρητές θα μπορούσαν επίσης να διευκολύνουν την αναχώρηση προς την εξορία στην Τουρκία ή το Κατάρ τον Ερσίν Τατάρ, τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, τον Ντερβίς Έρογλου και των υπολοίπων που έδρασαν ως παράνομοι ηγέτες στην κατεχόμενη ζώνη.

Στην Κύπρο, το μοντέλο Τραμπ θα μπορούσε επίσης να επιλύσει την συνεχιζόμενη κρίση ομηρίας. Ενώ δεν έχουν λάβει προσοχή στις πανεπιστημιουπόλεις ή στον δυτικό τύπο, τους τελευταίους μήνες, οι τουρκικές και κατοχικές δυνάμεις έχουν πάρει και κρατήσει απλούς Ελληνοκύπριους ως ομήρους, αφού επισκέφθηκαν τον βορρά για να επιθεωρήσουν τις περιουσίες τους στην κατεχόμενη ζώνη των οποίων κατέχουν τίτλους ιδιοκτησίας.

Αν ο Τραμπ μπορεί να απαιτήσει από τη Χαμάς την απελευθέρωση των Ισραηλινών και Αμερικανών ομήρων και αν ο Ερντογάν μπορεί να ενταχθεί στη Χαμάς απαιτώντας την απελευθέρωση νόμιμων κρατουμένων ασφαλείας με αίμα στα χέρια τους, τότε σίγουρα τόσο ο Τραμπ όσο και ο Ερντογάν μπορούν να συμφωνήσουν ότι οι Κύπριοι όμηροι πρέπει να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. 

Ο Τραμπ επιθυμεί ένα Νόμπελ Ειρήνης, αλλά οι προηγούμενες προσπάθειές του για ειρήνη - με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Ρουάντα, με την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν - δεν επιβίωσαν ούτε τους πρώτους μήνες μετά τις τελετές υπογραφής. Και δεν είναι σαφές εάν η εκεχειρία Ισραήλ - Χαμάς θα πάει καλύτερα.

Ένα σχέδιο που μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες περιοχές;

Όμως ο Τραμπ θα μπορούσε να γίνει ένα μαύρο άλογο αν οι προσπάθειές του για ειρήνευση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης παγιδεύσουν την Τουρκία στην επίλυση ενός άλλου φαινομενικά δυσεπίλυτου προβλήματος: του Κουρδιστάν. 

Ο κουρδικός εθνικισμός έχει ιστορικά μεγαλύτερη διάρκεια από τον αντίστοιχο παλαιστινιακό. Άλλωστε, μέχρι τη δημιουργία του Κράτους του Ισραήλ, οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι, πολλοί από τους οποίους ήταν επίσης πρόσφατοι μετανάστες στη χώρα, θεωρούσαν τους εαυτούς τους Σύριους. Οι Κούρδοι είναι επίσης ο μεγαλύτερος λαός χωρίς έθνος. 

Οι περισσότεροι Κούρδοι ζουν στην Τουρκία, αλλά τείνουν να υιοθετούν μια πιο μετριοπαθή θρησκευτική άποψη και μια πιο πλουραλιστική, ανεκτική πολιτική κουλτούρα. Ιστορικά, η τουρκική βία εναντίον των Κούρδων υπερβαίνει τον αριθμό των θυμάτων που ισχυρίζεται η Χαμάς για τη Γάζα. Η μάχη Τουρκίας-Κουρδικού Εργατικού Κόμματος έχει σκοτώσει περισσότερους από 40.000 ανθρώπους, κυρίως Κούρδους. Αυτό δεν περιλαμβάνει την καταστολή των κουρδικών εξεγέρσεων από την Τουρκία στις δεκαετίες του 1920 και του 1930.

Τα τελευταία χρόνια, ο τουρκικός στρατός ισοπέδωσε τμήματα του Ντιγιαρμπακίρ, του Μαρντίν και της Τσιζρέ. Οι φωτογραφίες της καταστροφής θυμίζουν τη Γάζα, με τη σημαντική διαφορά ότι οι πόλεις ήταν σε μεγάλο βαθμό ειρηνικές και δεν ήταν κέντρα κάποιας ομάδας τόσο επικίνδυνης όσο η Χαμάς. 

Το μοντέλο της Γάζας θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί στο Κουρδιστάν, το οποίο αξιώνει κρατική υπόσταση όσο και η Παλαιστίνη. 

Ο τουρκικός στρατός θα πρέπει να αποσυρθεί πέρα ​​από τα σύνορα του Κουρδιστάν και να επιτρέψει σε μια πολυεθνική δύναμη να παρακολουθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περιοχή. Οι Κούρδοι όμηροι της Τουρκίας - συμπεριλαμβανομένου του ιδρυτή του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτσαλάν και του φυλακισμένου βουλευτή Σελαχατίν Ντεμιρτάς - θα πρέπει να αφεθούν ελεύθεροι. 

Ο Τραμπ μπορεί να μην αξίζει ακόμη το Νόμπελ Ειρήνης για τις προσπάθειές του για ειρήνη. Ωστόσο, θα μπορούσε να γίνει πραγματικός υποψήφιος αν όχι μόνο επιτύχει μια διαρκή ειρήνη μεταξύ Ισραήλ και Γάζας, αλλά αν πείσει τον Ερντογάν να εφαρμόσει την ίδια δομή που ο Τούρκος ηγέτης ήδη υποστηρίζει στην Κύπρο και το Κουρδιστάν. 

Τουλάχιστον, η συμφωνία του Τραμπ για τη Γάζα παρέχει έναν οδικό χάρτη για τα Ηνωμένα Έθνη για την επίλυση της κυπριακής σύγκρουσης φέτος και μια νέα βάση πάνω στην οποία θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την ελευθερία των Κούρδων.

Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link

 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου