Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2025

Η Ευρώπη πατά φρένο στην ηλεκτροκίνηση

Για να σωθεί η Ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία, η ΕΕ αναγκάζεται να προβεί στο αυτονόητο, καθώς ούτε οι υποδομές υπάρχουν για ηλεκτρικά οχήματα, ούτε ζήτηση.


Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να χαλαρώσει τους φιλόδοξους κανονισμούς που ουσιαστικά θα απαγόρευαν την πώληση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035. Αν και η κατάσταση παραμένει ρευστή, συζητούνται τρόποι που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια παράταση ως το 2040, ενώ εξετάζονται και άλλα σενάρια, ακόμη και η πλήρης απόσυρση της απαγόρευσης.

Η υπαναχώρηση —που αναμένεται να παρουσιαστεί την Τρίτη— είναι αποτέλεσμα έντονου λόμπινγκ από εταιρείες όπως η Stellantis, η Mercedes-Benz και η WV που βλέπουν ότι δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τους Κινέζους. Μεγάλες χώρες παραγωγής αυτοκινήτων, όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Γαλλία, πίεσαν επίσης για αλλαγές, ώστε να εκτονωθούν οι πολιτικές εντάσεις και οι απειλές απώλειας θέσεων εργασίας.

Η Ιταλίδα Τζόρτζια Μελόνι, ο Πολωνός Ντόναλντ Τουσκ, ο Σλοβάκος Ρόμπερτ Φίτσο, ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν, ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα και ο Βούλγαρος Ρόσεν Ζελιάζκοφ έχουν επίσης ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χαλαρώσει τους κανόνες.

Αν και το περιθώριο χρόνου μπορεί να είναι καλοδεχούμενο για έναν κλάδο που αντιστοιχεί σε περίπου €1 τρισ. οικονομικής δραστηριότητας, κρύβει και σοβαρούς κινδύνους. Η υπερβολική ευελιξία απειλεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη και να διευρύνει το τεχνολογικό χάσμα έναντι της Tesla και των Κινέζων ανταγωνιστών. Αυτό θα μπορούσε να μετατρέψει την ΕΕ σε περιοχή ξεπερασμένης τεχνολογίας, χωρίς να ενισχύσει ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα του κλάδου.

Η χαλάρωση της προθεσμίας θα μπορούσε επίσης να αποτελέσει ευκαιρία για τους Ευρωπαίους ηγέτες να ανασυνταχθούν και να κάνουν τη μετάβαση πιο ελκυστική για τους καταναλωτές. Μέχρι σήμερα, το βάρος υλοποίησης των φιλοδοξιών της ΕΕ για τα ηλεκτρικά οχήματα έπεφτε κυρίως στους παραγωγούς, με πολλές κυβερνήσεις να μην κάνουν τίποτα για να εφαρμόσουν πολιτικές που θα καθιστούσαν την τεχνολογία πιο ελκυστική.

Παρότι υπάρχει πλέον χρόνος για αλλαγή πορείας, τα κίνητρα για την αγορά ή τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων κοστίζουν και τα δημοσιονομικά περιθώρια δύσκολα θα διευρυνθούν τα επόμενα χρόνια.

Η ΕΕ έχει ήδη παρουσιάσει σχέδια στήριξης του κλάδου. Σε σχέδιο δράσης που αποκαλύφθηκε τον Μάρτιο, η ΕΕ δεσμεύτηκε για μέτρα που θα καταστήσουν τα εγχώρια στοιχεία μπαταριών και τα εξαρτήματα πιο ανταγωνιστικά ως προς το κόστος. Παράλληλα, δεσμεύτηκε να συνεργαστεί με τα κράτη-μέλη για τη διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών υπέρ των ηλεκτρικών οχημάτων. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες έχουν περιορισμένη επιρροή στον τρόπο με τον οποίο τα κράτη σχεδιάζουν την τοπική φορολογία και τις επιδοτήσεις, σε αντίθεση με άλλους τομείς, που επιβάλλουν στις χώρες την θέληση τους.

Το κόστος της πράσινης μετάβασης αποτελεί εξαιρετικά ευαίσθητο ζήτημα για τις κυβερνήσεις. Αυτό φάνηκε όταν η ΕΕ κατέληξε σε προκαταρκτική συμφωνία για νέο κλιματικό στόχο το 2040, ενώ ταυτόχρονα ανέβαλε κατά ένα έτος —ως το 2028— την εφαρμογή της τιμολόγησης άνθρακα στα καύσιμα.

Αν και το μέτρο αυτό θα καθιστούσε ακριβότερη την οδήγηση οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης και, κατ’ επέκταση, θα ενίσχυε την ελκυστικότητα των ηλεκτρικών οχημάτων, οι πολιτικοί φοβούνται ότι μπορεί να προκαλέσει νέα αντίδραση από τους ψηφοφόρους, που δεν αντέχουν άλλη ακρίβεια.

Για τους κατασκευαστές, η καθυστέρηση προσφέρει ένα σύντομο παράθυρο για αναθεώρηση επενδυτικών σχεδίων που έχουν εκτροχιαστεί από το αυξημένο κόστος και την αβέβαιη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ήδη επιβραδύνει ή περιορίσει αρκετά έργα εργοστασίων μπαταριών, ενώ οι προμηθευτές —που απασχολούν τη συντριπτική πλειονότητα του εργατικού δυναμικού του κλάδου— βρίσκονται υπό έντονη πίεση, καθώς οι παραγγελίες για κινητήρες εσωτερικής καύσης μειώνονται ταχύτερα από ό,τι αυξάνονται οι παραγγελίες των ηλεκτρικών.

Κλαδικοί φορείς προειδοποιούν ότι χωρίς μια μετάβαση πιο ευθυγραμμισμένη με την πραγματικότητα της αγοράς, χιλιάδες μικρότεροι κατασκευαστές εξαρτημάτων θα βρεθούν στο χείλος του γκρεμού, αυξάνοντας τον κίνδυνο μεγαλύτερων απωλειών θέσεων εργασίας και διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα σε ολόκληρη την ΕΕ.

Υπό την πίεση σκεπτικιστικών κομμάτων, οι πράσινες πολιτικές παρουσιάζονται ως απειλή για την ευημερία και οι κυβερνήσεις έχουν στραφεί στην προστασία των παραδοσιακών βιομηχανικών κλάδων, προκειμένου να αποφύγουν την όξυνση των πολιτικών εντάσεων.

Παρά τις υπαναχωρήσεις, οι περιβαλλοντικές δεσμεύσεις παραμένουν σε ισχύ και οι επόμενοι μήνες θα δοκιμάσουν κατά πόσο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να βρουν την ισορροπία που θα διατηρεί την ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία ανταγωνιστική παγκοσμίως, χωρίς να εκτροχιάζει τις προσπάθειες εξάλειψης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μέσα στα επόμενα 25 χρόνια.
 
Για τους κατασκευαστές, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο επιπλέον χρόνος θα αποφέρει την ενίσχυση της εργασίας που υποστηρίζουν. Πολλά στελέχη τονίζουν ότι η μετατόπιση της προθεσμίας δεν επιλύει τα βαθύτερα προβλήματα του κλάδου όπως τις υψηλές τιμές ενέργειας, τις αργές διαδικασίες αδειοδότησης και την έλλειψη τοπικής παραγωγής μπαταριών.

Ορισμένοι φοβούνται ότι η ανάσα χρόνου θα παγιώσει τη διστακτικότητα. Με τη χαλάρωση της πίεσης, λένε οι επικριτές, η ΕΕ μπορεί άθελά της να ενθαρρύνει τις εταιρείες να παραμείνουν σε κερδοφόρες συμβατικές τεχνολογίες αντί να επιταχύνουν τη στροφή στα ηλεκτρικά — μια επιλογή που θα μπορούσε να την αφήσει ακόμη πιο πίσω, καθώς η Κίνα προχωρά με ταχείς ρυθμούς. Ο κίνδυνος, υποστηρίζουν, είναι η Ευρώπη να σπαταλήσει πολύτιμα χρόνια σε μια παρατεταμένη αναμονή.

Η επιβολή υψηλών δασμών στα Κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα, δεν αποτελεί επιλογή, καθώς οι κινεζικές εταιρείες κατασκευάζουν εργοστάσια στην ΕΕ.

Οι πιο χαλαροί κανόνες θα μπορούσαν επίσης να δώσουν νέα ζωή σε ενδιάμεσες λύσεις, όπως και τα υβριδικά συστήματα. Όπως και στις περισσότερες σημερινές μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, πολλά από τα βασικά εξαρτήματα προέρχονται από την Κίνα, γεγονός που σημαίνει ότι οποιαδήποτε βραχυπρόθεσμη ώθηση για τους Ευρωπαίους προμηθευτές θα είναι περιορισμένη.

Το ερώτημα που γεννάται για την ΕΕ είναι, μεταξύ της Κίνας και των ηλεκτρικών οχημάτων της και του πετρελαίου που θέλουν να της πουλήσουν η Σαουδική Αραβία και οι Ηνωμένες Πολιτείες, είναι η σωστή επιλογή η παραμονή στην παλιά τεχνολογία μηχανών εσωτερικής καύσης; Έτσι κι αλλιώς, η θερμοκρασία θα συνεχίσει να αυξάνεται ανεξάρτητα από το αν η Ευρώπη απαγορέψει ή όχι τα αυτοκίνητα που χρησιμοποιούν βενζίνη.

Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link



Με πληροφορίες από τα Energy Mag, Reuters, Irish Times και France 24.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου