Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2022

Τουρκία και Γερμανία στην ανατολική Μεσόγειο: Πώς να χρησιμοποιήσετε τη στρατιωτική ισχύ στην εξωτερική πολιτική

Μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση για το πως πρέπει να ασκείται η πολιτική στρατιωτικής ισχύος έγινε από πρώην αξιωματικό των Τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Η άποψή του, μπορούμε να πούμε ότι εκπλήσσει, αλλά οι γνώστες των γεωπολιτικών συμφωνούν απόλυτα με την άποψη αυτή.

Του Fatih Yurtsever για το Turkish Minute
Ο Fatih Yurtsever είναι πρώην αξιωματικός του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.
Η μετάφραση και τα σχόλια είναι του CosmoStatus.

Όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα και τη σωστή στιγμή, η στρατιωτική ισχύς έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις πολιτικές των κρατών με τον επιθυμητό τρόπο. Μέχρι το 2016 η Τουρκία χρησιμοποιούσε τη στρατιωτική της ισχύ με σύνεση στην καταναγκαστική διπλωματία για διαφορές με την Ελλάδα στο Αιγαίο Πέλαγος. 

Σχόλιο CosmoStatus: οι Τούρκοι παραδέχονται πως χρησιμοποιούν την απειλή βίας (πολέμου) κατά της Ελλάδας, για να επιτύχουν τους σκοπούς τους, προφανώς γνωρίζοντας πως έχουν άδικο βάσει του Διεθνούς Δικαίου.

Ωστόσο, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις και το Υπουργείο Εξωτερικών εκκαθάρισαν το καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό τους μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Η εξωτερική πολιτική έγινε το όργανο της εσωτερικής πολιτικής και ως εκ τούτου, η χρήση στρατιωτικής ισχύος στην Τουρκική εξωτερική πολιτική έχει αλλάξει.

Η ισχυρή στρατιωτική στάση της Τουρκίας την απομόνωσε στην ανατολική Μεσόγειο. Αξιοποιώντας την επιθετική στάση της Τουρκίας, η Ελλάδα και η ελληνοκυπριακή διοίκηση σχημάτισαν πολιτικούς και στρατιωτικούς συνασπισμούς κατά της Τουρκίας. Ως αποτέλεσμα, η Τουρκία έπρεπε να κάνει ένα βήμα πίσω στην ανατολική Μεσόγειο.

Σχόλιο CosmoStatus: ο αρθρογράφος αρνείται να παραδεχτεί την ύπαρξη Κυπριακής Δημοκρατίας, χώρας μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ και αναφέρεται σ’ αυτήν ως «ελληνοκυπριακή διοίκηση» κατά πάγια υποτιμητική Τουρκική τακτική.

Στις 2 Δεκεμβρίου 2021 η ελληνοκυπριακή διοίκηση έδωσε στην Exxon Mobil και στην Qatar Petroleum άδεια εξερεύνησης στο τεμάχιο 5, το οποίο παραβιάζει την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, για έρευνα υδρογονανθράκων. Το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε με ανακοίνωση λέγοντας: «Όπως και πριν, η Τουρκία δεν θα επιτρέψει ποτέ σε κανένα ξένο έθνος, εταιρεία ή πλοίο να πραγματοποιήσει μη εξουσιοδοτημένη έρευνα υδρογονανθράκων στη θαλάσσια δικαιοδοσία της και θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα της χώρας μας και των Τουρκοκυπρίων».

Η ελληνοκυπριακή διοίκηση απέρριψε τον ισχυρισμό, δεσμευόμενη να συνεχίσει. Η ExxonMobil και η Qatar Petroleum υπέγραψαν σύμβαση στις 10 Δεκεμβρίου 2021 για εξερεύνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου και κατανομή παραγωγής του νησιού παρά την αντίθεση της Τουρκίας. Οι εταιρείες αναμένεται να ξεκινήσουν τις γεωτρήσεις το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.

Αν και το Τουρκικό Ναυτικό εμπόδισε το μισθωμένο από την ιταλική ENI πλοίο να φτάσει τον στόχο γεώτρησής του στο Block 3 της ελληνικής Κύπρου τον Φεβρουάριο του 2018, η Τουρκία δεν θα επενέβαινε στα πλοία έρευνας ή στις πλατφόρμες γεώτρησης στο Block 5 εάν ήταν μακριά από την περιοχή που επικαλύπτεται με την περιοχή της Τουρκικής υφαλοκρηπίδας. 

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ έχουν διαβεβαιώσει την Άγκυρα ότι η Exxon Mobil και η Qatar Petroleum θα παραμείνουν εκτός της υφαλοκρηπίδας της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο» δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στις 13 Δεκεμβρίου, αφότου δόθηκε στις εταιρείες η άδεια εξερεύνησης ενέργειας σε αμφισβητούμενα ύδατα. 

Η καταναγκαστική διπλωματία της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο τα τελευταία πέντε χρόνια είναι η πιο προφανής απόδειξη του πώς μια χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της δύναμη ενάντια στα συμφέροντά της. 

Η Τουρκία δεν μπορεί πλέον να διεξάγει σεισμικές έρευνες πέρα από το γεωγραφικό μήκος 28 μοιρών, το ανατολικό όριο της Συνθήκης Οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης Αιγύπτου-Ελλάδας στην ανατολική Μεσόγειο. Από την άλλη πλευρά, η κρίση στην ανατολική Μεσόγειο οδήγησε σε περιστατικά που θα πρέπει να διδάσκονται, που καταδεικνύουν την έξυπνη χρήση της στρατιωτικής ισχύος. 

Σχόλιο CosmoStatus: ο Τούρκος αρθρογράφος παραδέχεται ότι η στάση της Τουρκίας την έχει φέρει σε δυσμενή θέση έναντι της παγκόσμιας κοινότητας. Επίσης παραδέχεται ότι η οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, έχει ουσιαστικά ακυρώσει το παράνομο και παράλογο Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο.

Η Γερμανία έπεισε την Τουρκία να μειώσει την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο του 2020 μέσω μιας λαμπρής στρατιωτικής δράσης. Πώς το κατάφερε αυτό η Γερμανία;

Η Γερμανική φρεγάτα FGS Hamburg, η οποία συμμετείχε στην επιχείρηση ΕΙΡΗΝΗ, που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αποτροπή του παράνομου λαθρεμπορίου όπλων στη Λιβύη, επιβιβάστηκε στο υπό Τουρκική σημαία Roseline-A στα 125 ναυτικά μίλια από το λιμάνι της Βεγγάζης για έλεγχο για παράνομα όπλα. Οι ναύτες που μετέφερε το ελικόπτερο που απογειώθηκε από τη φρεγάτα FGS Hamburg κατέβηκαν με σχοινί στο Τουρκικό πλοίο. Η Γερμανία ζήτησε άδεια από την Τουρκία πριν επιβιβαστεί στο πλοίο. Παρά το πέρασμα τεσσάρων ωρών, η Τουρκία δεν απάντησε στο αίτημα για εξουσιοδότηση. Στη συνέχεια οι Γερμανοί επιβιβάστηκαν στο Τουρκικό εμπορικό πλοίο. Όταν η Τουρκία εξέφρασε την αντίθεσή της στη δράση, οι Γερμανοί ναύτες έφυγαν από το Roseline-A.

Το Γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι ο έλεγχος στο Roseline-A έγινε στο πλαίσιο της Σύμβασης για την καταστολή των παράνομων πράξεων κατά της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας (SUA), ένα κείμενο που προετοιμάστηκε για την πρόληψη παράνομων ενεργειών και τρομοκρατικών δραστηριοτήτων. Κάθε χώρα μπορεί να επιβιβαστεί σε εμπορικό σκάφος που είναι ύποπτο για τρομοκρατική δραστηριότητα στη θάλασσα, εάν λάβει άδεια από το κράτος σημαίας. Πριν από την παρέμβαση, είναι απαραίτητο να περιμένει ως τέσσερις ώρες για τη συγκατάθεση του κράτους της σημαίας του πλοίου.

Η δήλωση της Τουρκίας προς τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO) αναφέρει ότι στα πλοία που φέρουν Τουρκική σημαία δεν πρέπει να υπάρχει έλεγχος χωρίς τη συγκατάθεσή της. Η Τουρκία έχει δηλώσει ότι το Επιχειρησιακό Κέντρο Διοίκησης των Τουρκικών Ναυτικών Δυνάμεων, το οποίο λειτουργεί 24 ώρες την ημέρα, θα ανταποκριθεί γρήγορα στα αιτήματα για επιβίβαση στα πλοία της. Παρά το πέρασμα τεσσάρων ωρών, η Τουρκία δεν απάντησε στις Γερμανικές αρχές για το περιστατικό και οι Γερμανικές αρχές επέλεξαν να επέμβουν γιατί περίμεναν αρκετό χρόνο.

Η επέμβαση της Γερμανίας στο Τουρκικό πλοίο βασίζεται στη σύμβαση SUA και όχι στην απόφαση 2292 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΣΑΗΕ), η οποία παρέχει νομική αιτιολόγηση για την επιχείρηση ΕΙΡΗΝΗ και ρυθμίζει το εμπάργκο όπλων κατά της Λιβύης. Δείχνει ξεκάθαρα ότι οι αποστολές όπλων της Τουρκίας στη Λιβύη θα θεωρούνταν τρομοκρατική δραστηριότητα. Η Γερμανία έδωσε το πολιτικό μήνυμα που ήθελε στην Τουρκία, με μια μικρής κλίμακας στρατιωτική δράση και έξυπνους διπλωματικούς ελιγμούς στη συνέχεια. Η Τουρκία πρέπει έλαβε το μήνυμα, αφού μείωσε την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο πριν από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.

Σχόλιο CosmoStatus: Εδώ μάλλον ο Τούρκος αρθρογράφος δεν έχει αντιληφθεί το τι παιχνίδι παίζει η Τουρκία πριν από κάθε Σύνοδο: μειώνει την ένταση με την Ελλάδα και την Κύπρο, για να μην υποστεί τις κυρώσεις με τις οποίες την έχει απειλήσει η ΕΕ.

Συνοψίζοντας, η στρατιωτική ισχύς είναι ένα κρίσιμο συστατικό της εξωτερικής πολιτικής. Αν και παράγει επιτυχή αποτελέσματα όταν χρησιμοποιείται κατάλληλα, όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, όταν χρησιμοποιείται κακώς, όπως στην περίπτωση της Τουρκίας, μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία. Δυστυχώς, η Τουρκία υφίσταται τις συνέπειες της άστοχης στρατιωτικής πολιτικής που ακολούθησε στην ανατολική Μεσόγειο μετά το 2016 στο πλαίσιο του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας μετά το 2016.

Σχόλιο CosmoStatus: Οι Τούρκοι έχουν αντιληφθεί την αποτυχία της πολιτικής των κανονιοφόρων και της Γαλάζιας Πατρίδας. Προφανώς και αυτός είναι ο λόγος που επιχειρούν με κάθε τρόπο την προσέγγιση με την Αίγυπτο, τα ΗΑΕ και το Ισραήλ. Αυτό που έχει απομείνει είναι και η τελική κωλοτούμπα σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου