Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2022

Γιατί η Τουρκία δεν έχει υπογράψει την UNCLOS;

Η Τουρκία αξιώνει κατά το δοκούν και σε αντίθεση με την Διεθνή Σύμβαση για το δίκαιο της Θάλασσας αφηγήματα που ουσιαστικά κλέβουν από την Ελλάδα θαλάσσια επικράτεια. Γιατί όμως η Τουρκία αρνείται να υπογράψει την UNCLOS;

Η ανάλυση τού γιατί η Τουρκία δεν υπογράφει την Διεθνή Σύμβαση γίνεται από τον Fatih Yurtsever και δημοσιεύτηκε στο Turkish Minute. Ο Fatih Yurtsever είναι απόστρατος αξιωματικός του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού και χρησιμοποιεί ψευδώνυμο για λόγους ασφαλείας.
Η μετάφραση του άρθρου έγινε από το CosmoStatus.

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), που θεωρείται «το Σύνταγμα για τους Ωκεανούς», είναι μια Διεθνής Δυνθήκη που παρέχει ένα νομικό πλαίσιο για πολλές θαλάσσιες δραστηριότητες. Η UNCLOS εγκρίθηκε μετά την τρίτη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1973-1982) και τέθηκε σε ισχύ το 1994, ένα χρόνο αφότου η Γουιάνα έγινε το 60 κράτος που επικύρωσε τη συνθήκη. Η σημασία της UNCLOS πηγάζει από το γεγονός ότι συστηματοποιεί και κωδικοποιεί τους κανόνες και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, με βάση την εμπειρία αιώνων στον τομέα του Ναυτικού Δικαίου, μεγάλο μέρος της οποίας αντικατοπτρίζεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στους υφιστάμενους Διεθνείς κανόνες Ναυτικού Δικαίου, όπως η Σύμβαση της Γενεύης του 1958. Η σύμβαση έχει επικυρωθεί από 168 χώρες, συμπεριλαμβανομένων 164 κρατών μελών του ΟΗΕ, ενός κράτους παρατηρητή (Παλαιστίνη) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τουρκία συμμετείχε ενεργά σε όλες τις διασκέψεις, αλλά δεν είναι μέρος της UNCLOS. 

Μήπως αποτελεί αντίφαση το ότι η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της UNCLOS και ταυτόχρονα απαιτεί οι περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας στην Ανατολική Μεσόγειο να επιλυθούν σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου;

Σχόλιο CosmoStatus: Σύμφωνα με ποιο Διεθνές Δίκαιο απαιτεί η Τουρκία την επίλυση των διαφορών (αξιώσεων) που εγείρει; Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο α λα Τούρκα; Δηλαδή με τους κανόνες που η Τουρκία εφευρίσκει για να προωθήσει τα συμφέροντά της, παραβαίνοντας και στρεβλώνοντας το Διεθνές Δίκαιο;

Η Τουρκία απέφυγε να υπογράψει και να επικυρώσει την UNCLOS, καθώς η σύμβαση δεν επέτρεπε επιφυλάξεις. Η Τουρκία ισχυρίζεται ότι η εφαρμογή της διάταξης της UNCLOS σχετικά με το εύρος των χωρικών υδάτων σε ημίκλειστες θάλασσες όπως το Αιγαίο και η ανατολική Μεσόγειος θα ήταν αντίθετη με την αρχή που κατοχυρώνεται στο άρθρο 300 που απαγορεύει την κατάχρηση δικαιωμάτων. 

Η εφαρμογή του κανόνα για χωρικά ύδατα 12 μιλίων θα μετατρέψει το Αιγαίο σε Ελληνική λίμνη λόγω των πολλών Ελληνικών νησιών. Η Τουρκία υποστηρίζει επίσης ότι η αρχή της ισότητας πρέπει να εφαρμόζεται στην οριοθέτηση των χωρικών υδάτων μεταξύ των απέναντι (σ.σ. ηπειρωτικών) ακτών, όπου τα νησιά εκατέρωθεν της μέσης γραμμής στρεβλώνουν την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.

Σχόλιο CosmoStatus: Δηλαδή η Τουρκία υποστηρίζει πως το Αιγαίο θα πρέπει να χωριστεί στη μέση με βάση την ηπειρωτική Ελλάδα και τα νησιά που βρίσκονται από τη μέση και ανατολικά, δηλαδή πιο κοντά στις ακτές της Μικράς Ασίας (Τουρκία) δεν θα έχουν ΑΟΖ, αλλά μόνο μια ζώνη 6 το πολύ μιλίων γύρω τους, καθώς η υπόλοιπη θάλασσα θα περνά στην κυριαρχία της Τουρκίας.

Κατά τη διάρκεια των προπαρασκευαστικών εργασιών της UNCLOS, η Τουρκία εξέφρασε ρητά τις ανησυχίες της και υπέβαλλε προτάσεις για τις ελλείψεις των ισχυουσών διατάξεων. Για παράδειγμα, η Τουρκία υπέβαλλε προσχέδιο για το καθεστώς των νησιών σύμφωνα με το οποίο «Νησί που βρίσκεται στην οικονομική ζώνη ή στην υφαλοκρηπίδα άλλων κρατών δεν θα έχει δική του οικονομική ζώνη ή υφαλοκρηπίδα εάν δεν έχει έκταση τουλάχιστον ίση με το ένα το δέκατο της έκτασης και του πληθυσμού του Κράτους στο οποίο ανήκει». Η πρόταση αυτή δεν έγινε αποδεκτή από τα περισσότερα άλλα έθνη, τα οποία δεν έχουν προβλήματα με τους γείτονές τους σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων. Τα Διαιτητικά Δικαστήρια ενέκριναν αυτήν την πρόταση στις υποθέσεις Αγγλίας - Γαλλίας και St. Pierre και Miquelon. Έτσι αποδείχθηκε ότι ακόμη και οι διατάξεις γνωστών Διεθνών Συνθηκών μπορούν να παράγουν άδικα αποτελέσματα.

Σχόλιο CosmoStatus: Σύμφωνα με την (πονηρή) πρόταση της Τουρκίας, κανένα Ελληνικό νησί δεν δικαιούται να έχει δική του ΑΟΖ, καθώς ακόμη και η Κρήτη, (το μεγαλύτερο Ελληνικό νησί) που έχει έκταση 8.450 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 650.000 ανθρώπων, δεν αποτελεί ούτε το 10% της έκτασης της Ελλάδας (132.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), ούτε έχει το 10% του πληθυσμού της Ελλάδας (11 εκατομμύρια). 

Λόγω των μοναδικών γεωγραφικών χαρακτηριστικών που υπάρχουν στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, το άρθρο 121 της UNCLOS εμποδίζει την Τουρκία να επωφεληθεί από φυσικούς πόρους ανάλογα με το μήκος των ακτών της. Συνήθως η UNCLOS δεν ορίζει την άμεση εφαρμογή των διατάξεών της. Αντίθετα, δημιουργεί έναν μηχανισμό επίλυσης διαφορών τεσσάρων βημάτων για να ενθαρρύνει τα μέρη να καταλήξουν σε δίκαιες λύσεις.

Το πρώτο τμήμα του Μέρους XV της UNCLOS περιλαμβάνει μη υποχρεωτικές διαδικασίες για την εξεύρεση λύσεων μέσω συνδιαλλαγής και διαπραγμάτευσης. Εάν τα μέρη δεν μπορούν να καταλήξουν σε συμφωνία, το δεύτερο τμήμα απαιτεί από τα μέρη να χρησιμοποιούν υποχρεωτικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης (ICJ) και του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS).

Μπορεί να υποστηριχθεί ότι δεν υπάρχει εύλογος λόγος για την Τουρκία να μην υπογράψει την UNCLOS, λόγω της παρουσίας άλλων μεθόδων επίλυσης διαφορών. Η ασαφής και άδικη διάταξη της UNCLOS σχετικά με το καθεστώς των νησιών αυξάνει το απρόβλεπτο των αποφάσεων των Διεθνών Δικαστηρίων. Ωστόσο, υπάρχουν αποφάσεις Διεθνών Δικαστηρίων που υποστηρίζουν τα επιχειρήματα της Τουρκίας.

Σχόλιο CosmoStatus: Επομένως, η Τουρκία δεν θέλει να υπάρξει παραπομπή του θέματος σε Διεθνές Δικαστήριο, επειδή φοβάται πως θα χάσει και θα αναγκαστεί να εφαρμόσει το Διεθνές Δίκαιο! 

Το καθεστώς του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου της UNCLOS

Είναι αποδεκτό ότι οι διατάξεις της UNCLOS έχουν συμπεριλάβει το καθεστώς του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι τα κράτη πρέπει να τηρούν αυτές τις διατάξεις είτε είναι συμβαλλόμενα μέρη της UNCLOS είτε όχι. Για τον λόγο αυτό, μη συμβαλλόμενα κράτη, μεταξύ των οποίων η Τουρκία και οι ΗΠΑ, έχουν συντάξει πολλούς νόμους για το δίκαιο της θάλασσας σύμφωνα με τις διατάξεις της UNCLOS. 

Για παράδειγμα, η Τουρκία ανακήρυξε 12 ναυτικά μίλια χωρικών υδάτων στον Εύξεινο Πόντο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκτός από το καθεστώς jus cogens, δεν υπάρχει σαφής ιεραρχία μεταξύ των Συνθηκών και του εθιμικού Διεθνούς Δικαίου, τα οποία αποτελούν θεμελιώδεις πηγές του Διεθνούς Δικαίου, σύμφωνα με το άρθρο 38 του Καταστατικού του Διεθνούς Δικαστηρίου Δικαιοσύνης.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο αριθμός των νέων εθιμικών κανόνων του Διεθνούς Δικαίου αυξήθηκε γρήγορα και τα κράτη που προσπαθούσαν να ξεφύγουν από τις αρνητικές συνέπειες ορισμένων κανόνων προτίμησαν να επικαλεστούν το «δόγμα του επίμονου αντιρρησία». Η Τουρκία έχει νόμιμους λόγους να επικαλείται αυτό το δόγμα για να προστατεύσει τα εθνικά της συμφέροντα στα γειτονικά της ύδατα. Ωστόσο, είναι δύσκολο για την Τουρκία να διατηρήσει αυτή τη θέση, καθώς έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ένταξη της Τουρκίας στη διεθνή κοινότητα.

Σχόλιο CosmoStatus: Επομένως, οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται πως οι αξιώσεις τους κατά της Ελλάδας θεωρούνται (και είναι) παράλογες σε σχέση με το Διεθνές Δίκαιο και δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την πολιτισμένη Διεθνή κοινότητα.

Οι θαλάσσιες διαφορές (σ.σ. αξιώσεις της Τουρκίας κατά της Ελλάδας) τόσο στο Αιγαίο όσο και στη Μεσόγειο Θάλασσα μπορούν να ταξινομηθούν ως οι πιο δύσκολες διαφορές οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών στον κόσμο, λόγω της πολυπλοκότητας της γεωγραφίας. Επιπλέον, το μαξιμαλιστικό νομικό αφήγημα (!!!) της Ελλάδας, καθιστά δύσκολη την επίτευξη έντιμων και δίκαιων λύσεων μέσω διαπραγματεύσεων ή συμβιβασμών. 

Στην Τουρκία, το κακώς προετοιμασμένο και εθνικιστικό δόγμα «Mavi Vatan» (Γαλάζια Πατρίδα), το οποίο περιέχει σημαντικά ελαττώματα για το Διεθνές Δίκαιο, αποτέλεσε σημαντικό εμπόδιο στη δημιουργία ενός αποτελεσματικού μηχανισμού διαπραγμάτευσης μεταξύ των χωρών της περιοχής. Το Διεθνές Δίκαιο θα πρέπει να είναι ο μόνος τρόπος επίλυσης των διαφορών για την οριοθέτηση της θάλασσας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ως εκ τούτου, η Τουρκία θα πρέπει να εγκαταλείψει το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και να αναπτύξει μια ολιστική προσέγγιση όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλασσίων συνόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, με βάση την περιφερειακή συνεργασία και το Διεθνές Δίκαιο.

Σχόλιο CosmoStatus: Προφανώς, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι μέσα στην Τουρκία που αντιλαμβάνονται πως τα αφηγήματα της Τουρκίας δεν βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο και δεν πρόκειται να υπάρξει «δικαίωση» της Τουρκίας σε περίπτωση προσφυγής σε Διεθνές Δικαστήριο. 

Η κυβερνώσα ελίτ της Ελλάδας θα πρέπει να θέσει ένα ερώτημα στον εαυτό της:
Σε περίπτωση που το όλο ζήτημα ήταν αντίστροφο, θα υπήρχε έστω και η παραμικρή πιθανότητα υποχώρησης της Τουρκίας και παραχώρησης στην Ελλάδα κάτι περισσότερο εκτός από αυτά που προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο;
Θα υπήρχε περίπτωση να αποδεχτεί η Τουρκία το επιχείρημα της Ελλάδας ότι «ασφυκτιά» και ότι «αδίκως» αποκόπτεται από τον ενεργειακό πλούτο της Ανατολικής Μεσογείου; 
Η απάντηση είναι ΟΧΙ. 
Η Τουρκία θα υποστήριζε πως εφαρμόζει το Διεθνές Δίκαιο και φυσικά η Ελλάδα θα το αποδεχόταν. 
Επομένως, τώρα, η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει το ίδιο, να εφαρμόσει το Διεθνές Δίκαιο και να αναγκάσει την Τουρκία να συμμορφωθεί, καθώς η συμπεριφορά της διαχρονικά κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, δεν συνάδει με το Διεθνές Δίκαιο, ώστε να μπορεί να σκεφτεί η Ελλάδα την παραμικρή παραχώρηση κάποιων δικαιωμάτων στην Τουρκία.

Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ξεκάθαρη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link.

Οι Τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο


Διαβάστε επίσης:

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου