Καθώς πλησιάζει η σύνοδος του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, οι Τουρκικές απαιτήσεις για τον Βόσπορο και τα στενά των Δαρδανελίων, μεταξύ άλλων θεμάτων, καθυστερούν την αμυντική στρατηγική του ΝΑΤΟ, την πιο φιλόδοξη από το τέλος του ψυχρού πολέμου.
Της Amberin Zaman για το Al-Monitor
Μετάφραση CosmoStatus
Μένουν μόλις δύο εβδομάδες για την σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους τον επόμενο μήνα και το Al-Monitor πληροφορήθηκε ότι η Τουρκία αυξάνει τις απαιτήσεις της προς την αμυντική στρατηγική της συμμαχίας, ζητώντας οι κρίσιμοι υδάτινοι οδοί προς τον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο Πέλαγος να αναφέρονται ως «Τουρκικά Στενά» από «Στενά».
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει να πιέζει την Σουηδία να καταπολεμήσει τους υποτιθέμενους φίλα προσκείμενους προς τους Κούρδους τρομοκράτες, ως προαπαιτούμενο για την επικύρωση της ένταξης της Σκανδιναβικής χώρας στην συμμαχία.
Σε τηλεφωνική επαφή με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Ερντογάν είπε ότι η Άγκυρα προσέρχεται εποικοδομητικά στην Σουηδία, αλλά η αντιτρομοκρατική νομοθεσία της Σουηδίας είναι «ανούσια» όσο οι υποστηρικτές του παράνομου Κουρδικού Εργατικού Κόμματος και το παρακλάδι του στη Συρία λαμβάνουν άδεια να διαδηλώνουν κατά της Τουρκίας στην πρωτεύουσα της Σοηδίας.
Σήμερα, ο Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε ότι μια υψηλόβαθμη Τουρκική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών θα συναντηθούν με τους ομολόγους τους από την Σουηδία για να αξιολογήσουν την πρόοδο που έγινε μετά την σύνοδο των Βρυξελλών. Το πότε θα γίνει η συνάντηση, δεν έχει οριστεί ακόμη.
Καθώς οι διπλωμάτες αγωνίζονται να προβλέψουν εάν ο Ερντογάν θα υποχωρήσει την τελευταία στιγμή και θα δώσει το πράσινο φως για την ένταξη της Σουηδίας στη σύνοδο κορυφής που ορίστηκε για τις 11-12 Ιουλίου στη πρωτεύουσα της Λιθουανίας, η Τουρκία προβάλλει νέες απαιτήσεις προς την συμμαχία, που απειλούν να αναστείλουν τη νέα αμυντική στρατηγική της, την πιο φιλόδοξη και επιμελώς αναθεωρημένη από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η αναθεώρηση απέκτησε επείγοντα χαρακτήρα, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι αντιρρήσεις της Τουρκίας αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από τους New York Times, οι οποίοι δεν παρείχαν λεπτομέρειες. Το Reuters ανέφερε στις 16 Ιουνίου ότι οι Υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ απέτυχαν να καταλήξουν σε συμφωνία για τα νέα σχέδια, τα οποία περιγράφουν πώς θα απαντούσε η συμμαχία σε μια Ρωσική επίθεση, ενώ ένας διπλωμάτης που δεν κατονομάστηκε κατηγόρησε την Τουρκία ότι εμπόδισε την συμφωνία. Ο διπλωμάτης είπε στο Reuters ότι η Άγκυρα αρνήθηκε να εγκρίνει το έγγραφο «για τη διατύπωση των γεωγραφικών τοποθεσιών, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου». Ο διπλωμάτης δεν έδωσε περισσότερα στοιχεία, αλλά πρόσθεσε ότι υπάρχει πιθανότητα να λυθεί το θέμα πριν την σύνοδο του ΝΑΤΟ.
Η αντιπαράθεση συνεχίζεται ακόμα, ανέφεραν καλά πληροφορημένες πηγές στο Al-Monitor υπό τον όρο της ανωνυμίας. Η Ανώτατη Συμμαχική Διοίκηση του ΝΑΤΟ, η οποία είναι υπεύθυνη για όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, αντιστέκεται στις απαιτήσεις της Τουρκίας, οι οποίες δεν περιορίζονται στην Κύπρο, ανέφεραν οι πηγές.
Το Al-Monitor έμαθε, μεταξύ άλλων, ότι η Τουρκία θέλει το κείμενο να αναφέρεται στις κρίσιμες θαλάσσιες οδούς που συνδέουν τον Εύξεινο Πόντο με το Αιγαίο ως «Τουρκικά Στενά» και όχι ως «Στενά». Η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936, η οποία ρυθμίζει τη θαλάσσια κυκλοφορία μέσω των στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων και της Θάλασσας του Μαρμαρά που βρίσκεται ανάμεσά τους, τα αναφέρει απλώς ως «Στενά».
Αν και μπορεί να φαίνεται ειρωνικό, οι σχολιαστές θεωρούν ότι η χρήση του όρου «Τουρκικά Στενά» θα μπορούσε να έχει νομικές επιπτώσεις που θα έδιναν στην Τουρκία μεγαλύτερο έλεγχο στις υδάτινες οδούς από ό,τι έχει σήμερα μέσω της Σύμβασης του Μοντρέ και με τρόπους που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τα συμφέροντα των Δυτικών χωρών.
Ωστόσο, έγγραφα της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1950, όταν η Τουρκία εντάχθηκε στη συμμαχία, αναφέρονται στα «Τουρκικά Στενά». Οι πηγές που ενημέρωσαν το Al-Monitor αρνήθηκαν να διευκρινίσουν από πού προήλθε η διαφωνία σχετικά με τη χρήση του όρου, αν και ορισμένοι ανέφεραν ότι η Ελλάδα αντιτίθεται σ' αυτό και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μεσολαβεί μεταξύ των δύο πλευρών.
Οι συνομιλίες για τη νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ είναι άκρως απόρρητες, όπως τόνισε ο διπλωμάτης στον οποίο αναφέρεται το Reuters.
Η στάση της Τουρκίας θεωρείται ευρέως ως μέρος της συνολικής της στάσης απέναντι στη Σουηδία που στοχεύει πάνω απ' όλα να εξασφαλίσει διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση Μπάιντεν ότι θα μπορέσει να αποκτήσει μαχητικά αεροσκάφη F-16 και κιτ αναβάθμισης, την πώληση των οποίων εμποδίζει το Αμερικανικό Κογκρέσο.
Επίσης, η Τουρκία αντιστέκεται στα σχέδια για ενισχυμένη συνεργασία ΝΑΤΟ-ΕΕ από το 2018, κυρίως για το καθεστώς της Κύπρου. Το νησί της ανατολικής Μεσογείου παραμένει διαιρεμένο από το 1974 μεταξύ της διεθνώς αναγνωρισμένης ελληνοκυπριακής διοίκησης (σ.σ. έτσι αναφέρεται στο Al-Monitor) και της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (σ.σ. έτσι αναφέρεται στο Al-Monitor) η οποία προστατεύεται από τα Τουρκικά στρατεύματα και αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα. Η Κύπρος είναι μέλος της ΕΕ, αλλά η Τουρκία έχει μπλοκάρει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και αρνείται να αναγνωρίσει τη νομιμότητά της.
Ένας οδικός χάρτης του ΟΗΕ για την επανένωση του νησιού υποστηρίχθηκε από τον Ερντογάν και την πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων. Ωστόσο, οι Έλληνες νησιώτες καταψήφισαν το σχέδιο σε δημοψήφισμα του 2004. Όμως, επετράπη στην Κύπρο να ενταχθεί στην ΕΕ. Έκτοτε η Κύπρος χρησιμοποιεί την ένταξή της στην ΕΕ για να τορπιλίσει τις ενταξιακές συνομιλίες της Τουρκίας, οι οποίες έχουν σταματήσει. Η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει παρομοίως την ένταξή της στο ΝΑΤΟ για να ανακόψει τις Ελληνικές προσπάθειες για την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ της Κύπρου και της συμμαχίας.
Οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Κύπρου έχουν κλιμακωθεί απότομα τα τελευταία χρόνια σχετικά με τα δικαιώματα έρευνας και παραγωγής φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, η Τουρκία και η Ελλάδα συνεχίζουν να διαφωνούν για ενεργειακά και εδαφικά δικαιώματα στο Αιγαίο Πέλαγος.
Μια άλλη τουρκική διαμάχη, ανέφεραν οι πηγές που ενημέρωσαν το Al-Monitor, αφορά αναφορές σε τρομοκράτες και τρομοκρατία στο νέο στρατηγικό σχέδιο του ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα θέλει η γλώσσα να αντικατοπτρίζει και τις ενέργειες ομάδων που χαρακτηρίζει ως τέτοιες.
Σημείωση CosmoStatus: ο τρόπος διατύπωσης πολλών εννοιών έχει διατηρηθεί όπως αναφέρονται στο άρθρο, ώστε να αντιληφθεί ο αναγνώστης την προπαγάνδα κατά της Ελλάδας και της Κύπρου, που από θύματα της Τουρκίας παρουσιάζονται ως εξίσου επιτιθέμενες στην Τουρκία.
Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου