Η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη ταραγμένη γειτονία της, ειδικά στην διαλυμένη από τον πόλεμο Συρία. Αυξάνει την επιρροή της στα Δυτικά Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο και προσφάτως στην Αφρική. Πάνω απ’ όλα, είναι σημαντική στον Εύξεινο Πόντο και στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το περασμένο έτος βοήθησε στην σύναψη συμφωνίας για να μεταφερθούν περισσότερα σιτηρά από την Ουκρανία στον πεινασμένο κόσμο.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο του Economist που προκάλεσε σάλο, σε μετάφραση του CosmoStatus.
Γι’ αυτό, όσοι είναι απ’ έξω, θα πρέπει να προσέξουν τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες ο Ερντογάν υποσχέθηκε ότι θα διεξαχθούν στις 14 Μαΐου. Επιπρόσθετα, με τον όλο και πιο ασταθή πρόεδρο, η χώρα βρίσκεται λίγο πριν την καταστροφή. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, η συμπεριφορά του Ερντογάν θα μπορούσε να βυθίσει τη σημερινή βαθιά ελαττωματική (Τουρκική) δημοκρατία, σε μια πλήρη δικτατορία
Όταν έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός τον Μάρτιο του 2003, ο Ερντογάν υποσχέθηκε πολλά για την Τουρκία. Οι κοσμικοί φοβούνταν ότι είχε μια υπερβολικά ισλαμιστική ατζέντα, αλλά ήταν μέλος του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Η κυβέρνηση του Ερντογάν έδωσε νέα οικονομική και πολιτική σταθερότητα σε μια χώρα που από τα πρώτα της χρόνια και για δεκαετίες, της έλειπαν τα πάντα. Δυσφήμισε τους στρατηγούς που συχνά ανακατεύονταν στην πολιτική και έκαναν πραξικοπήματα. Έκανε μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσει την οικονομία. Άφησε ακόμη και ειρηνευτικές δυνάμεις για τους Κούρδους, τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα της Τουρκίας, οι οποίοι εδώ και καιρό καταπιέζονται από τον στρατό. Το 2005, κέρδισε επάξια ένα βραβείο που είχε ξεφύγει από όλους τους προκατόχους του: την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ενδεχόμενη ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όμως, για όσο περισσότερο καιρό παραμένει ο Ερντογάν στην εξουσία, γίνεται περισσότερο αυταρχικός. Μετά από 11 χρόνια ως πρωθυπουργός, εκλέχθηκε πρόεδρος και ξεκίνησε να μεταμορφώνει την αδύναμη αυτή θέση σε θέση κυριαρχίας. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, απέλυσε ή φυλάκισε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.
Όπως εξηγείται στο ειδικό αυτό ρεπορτάζ του τεύχους (του Economist), επιλέγει με συνέπεια θεσμούς και υπονομεύει τον έλεγχο και τις ισορροπίες. Μετέτρεψε το μεγαλύτερο μέρος του Τύπου σε μέσο κρατικής προπαγάνδας. Λογόκρινε το διαδίκτυο. Φυλάκισε πολλούς από τους επικριτές του, συμπεριλαμβανομένων αρχηγών αντιπολιτευόμενων κομμάτων. Εξαφάνισε τους εσωτερικούς δελφίνους στο κόμμα του. Έστησε το δικαστικό σύστημα, χρησιμοποιώντας τα δικαστήρια, για να καταστείλει την αντιπολίτευση.
Πλησιάζοντας την τρίτη δεκαετία στην εξουσία, κάθεται στο λαμπρό του παλάτι διατάζοντας τους αυλικούς του, οι οποίοι φοβούνται να μιλήσουν όταν κάνει λάθος. Οι ολοένα και αυξανόμενα εκκεντρικές του απόψεις, γίνονται με μεγάλη ταχύτητα κρατική πολιτική. Έτσι εφάρμοσε μια εντελώς τρελή νομισματική θεωρία στην μέχρι πρόσφατα ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα. Πιστεύει ότι η θεραπεία για τον πληθωρισμό είναι να γίνει το χρήμα φθηνότερο. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που ο πληθωρισμός στην Τουρκία έφτασε το 85%. Το επίπεδο διαβίωσης πέφτει συνεχώς. Τα νεύρα του έχουν σπάσει.
Οι ψηφοφόροι του λιγοστεύουν, ειδικά στις πόλεις. Πριν από τρία χρόνια, το κόμμα του Ερντογάν έχασε στις δημαρχιακές εκλογές της Άγκυρας, της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να χάσει την προεδρία μέσα στους επόμενους τέσσερεις μήνες, εάν η αντιπολίτευση ενωθεί πίσω από τον καλύτερο υποψήφιο και οι εκλογές είναι λίγο πολύ καθαρές.
Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ο Ερντογάν είναι αποφασισμένος να γείρει υπέρ του ακόμη περισσότερο το ήδη γερμένο γήπεδο. Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, ίσως ο πιο δυνατός αντίπαλος του Ερντογάν για την Προεδρία, φυλακίστηκε πρόσφατα και του απαγορεύτηκε να πολιτεύεται, επειδή αποκάλεσε την εκλογική επιτροπή «ηλίθιους» επειδή ανέτρεψαν την πρώτη του εκλογική νίκη στις δημοτικές εκλογές. Η κυβέρνηση έχει ζητήσει από το Συνταγματικό Δικαστήριο να κλείσει το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), το μεγαλύτερο Κουρδικό κόμμα, που πολλοί από τους ηγέτες του είναι στη φυλακή. Το δικαστήριο έχει παγώσει την χρηματοδότηση και τους τραπεζικούς λογαριασμούς του HDP. Η αντιπολίτευση θα χρειαστεί την υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων για να εκθρονίσει τον πρόεδρο.
Κάποτε ο Ερντογάν συνέκρινε τη δημοκρατία με μια βόλτα με το τραμ: κατεβαίνεις όταν φτάσεις στον προορισμό σου. Οι εκλογές υπό τον ίδιο σπάνια ήταν εντελώς δίκαιες, αλλά ήταν σε μεγάλο βαθμό ελεύθερες με μεγάλη συμμετοχή. Η ανησυχία αυτή τη φορά είναι ότι ο Ερντογάν, φοβούμενος την ήττα, προσπαθεί να εξασφαλίσει ότι οι εκλογές δεν θα είναι ούτε δίκαιες, ούτε ελεύθερες.
Οι Δυτικοί ηγέτες θα πρέπει να μιλήσουν. Η Αμερική και η ΕΕ συχνά αποφεύγουν να ασκήσουν κριτική στον Ερντογάν φοβούμενες μήπως εναγκαλιστεί με άλλους. Κανένας δεν επιθυμεί μια χώρα τόσο σημαντική όσο η Τουρκία να μετατραπεί σε μια εντελώς κακιά χώρα. Όλοι γνωρίζουν ότι ένας πικραμένος και απομονωμένος Τούρκος πρόεδρος μπορεί να προκαλέσει άσχημες συνέπειες. Θα μπορούσε να υποκινήσει πιο βίαιες εδαφικές διαμάχες με την Ελλάδα και την Κύπρο. Μπορεί να δημιουργήσει περισσότερη σύγχυση και διαμάχες στη Συρία. Θα μπορούσε να επιτρέψει στα 4 εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία, να πάνε στη νότια Ευρώπη, κάτι που πολλοί από αυτούς θα προσπαθούσαν, εάν μπορούσαν. Και θα μπορούσε να προχωρήσει πέρα από την τρέχουσα άρνησή του να πάρει θέση για την Ουκρανία, ενώ στο ΝΑΤΟ μπορεί να συνεχίσει να εμποδίζει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Ωστόσο, η Τουρκία χρειάζεται επίσης τη Δύση, κυρίως για να αποκαταστήσει κάποια σταθερότητα στην κατεστραμμένη οικονομία της. Ενώ οι ενταξιακές συνομιλίες μπορεί να έχουν κολλήσει, εξακολουθεί να ελπίζει σε μια βελτιωμένη και διευρυμένη τελωνειακή ένωση με την ΕΕ, ώστε να αυξηθεί η ανάπτυξη. Πρέπει να βρει έναν τρόπο να αναζωογονήσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες έχουν κατρακυλήσει, συνέπεια της πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας. Η Τουρκία βασίζεται στη δυτική τεχνολογία για να ενισχύσει τη χαμηλή παραγωγικότητά της. Θέλει δυτικά όπλα, ειδικά τα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη. Εάν ο Ερντογάν γυρίσει την πλάτη στη δημοκρατία και ενταχθεί στη λέσχη των δικτατόρων, δεν θα μπορέσει να προσφέρει στη χώρα του τίποτα από αυτά. Όλα αυτά του δίνουν ένα ισχυρό κίνητρο να συμβαδίσει με τη Δύση.
Και αυτό θα πρέπει να δώσει στους δυτικούς ηγέτες διαπραγματευτική δύναμη. Ο Ερντογάν είναι ένας νταής που τον τελευταίο καιρό βλέπει την αναίδεια ως τρόπο πίεσης προς όφελός του και τη σκληρότητά του ως κίνητρο για να διορθωθούν οι σχέσεις με πολλούς από τους γείτονές του στη Μέση Ανατολή. Επομένως, οι δυτικοί ηγέτες θα πρέπει να δείξουν στον Ερντογάν το πόσο ενδιαφέρονται για τη συμπεριφορά του, μιλώντας ιδιωτικά και δημόσια ενάντια στις επικείμενες απαγορεύσεις στον Ιμάμογλου και το HDP πριν από τις εκλογές. Δεν είναι πολύ αργά για να τραβήξουμε τον Ερντογάν πίσω από τον γκρεμό. Αλλά η Δύση θα πρέπει να αρχίσει να τον προειδοποιεί τώρα.
Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου