Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2023

WSJ: Το μήνυμα του ΝΑΤΟ για τις εκλογές στον Ερντογάν

Η συμμαχία θα πρέπει να θέσει την ιδιότητα μέλους της Άγκυρας εν αμφιβόλω, εάν ο Τούρκος πρόεδρος παρέμβει στις επερχόμενες αναμετρήσεις.


Του John Bolton για την Wall Street Journal
Μετάφραση CosmoStatus

Με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο τιμόνι, η Τουρκία είναι και πάλι «ο ασθενής της Ευρώπης», αν και για διαφορετικούς λόγους από εκείνους του 19ου αιώνα. Η συμπεριφορά του Ερντογάν ήταν σταθερά διχαστική και επικίνδυνη. Οι πολεμικές περιφερειακές πολιτικές του ήταν εξίσου επικίνδυνες, με την ανατροπή βασικών στοιχείων του μετα-οθωμανικού κοσμικού συντάγματος της Τουρκίας έως τον επανειλημμένο υποβιβασμό του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της οικονομικής σταθερότητας. Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά δεν ενεργεί σαν σύμμαχος.

Ωστόσο, υπάρχει μια πιθανότητα να σταματήσει ο Ερντογάν, εάν η Δύση λάβει τολμηρά μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι η εγχώρια αντιπολίτευση θα τύχει δίκαιης αντιμετώπισης στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές. Για να γίνει αυτό, η συμμαχία θα πρέπει να θέσει την ένταξη της Άγκυρας εν αμφιβόλω. Η εξέταση της αποβολής της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ τώρα, θα επιτρέψει στη συμμαχία να συζητήσει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ένταξής της και να τονίσει, τόσο στους Τούρκους ψηφοφόρους όσο και στα μέλη του ΝΑΤΟ, το μεγάλο διακύβευμα των επερχόμενων εκλογών.

Οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα έχουν την ευκαιρία να πάρουν τη χώρα τους πίσω τον ερχόμενο Ιούνιο ή τον Μάιο, εάν ο κ. Ερντογάν χειραγωγήσει την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης έχουν μια πραγματική ευκαιρία. Κέρδισαν σημαντικές δημοτικές εκλογές το 2019, σε πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη. Αυτό συνέβη παρά τις προσπάθειες του Ερντογάν να παρέμβει στην εκλογική διαδικασία μέσω διώξεων, ώστε να σακατέψει την αντιπολίτευση και καταθέτοντας ψευδείς κατηγορίες εναντίον των ηγετών της, συμπεριλαμβανομένου του Δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, τον οποίο προσπάθησε τόσο σκληρά να τον νικήσει.

Υπάρχουν ανησυχητικά σημάδια παρόμοιας συμπεριφοράς και αυτή τη φορά. Ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του κατηγορούν την αντιπολίτευση για απιστία στην Τουρκία και παρενοχλούν τα λίγα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης που παραμένουν στη χώρα. Ο Ερντογάν είναι πιθανό να λάβει πρόσθετα μέτρα κατά των Κούρδων της Τουρκίας, όπως η διακοπή της χρηματοδότησης ενός από τα κύρια πολιτικά κόμματά της και με τη σύλληψη των οπαδών του αντιφρονούντα κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, με ψεύτικες κατηγορίες για τρομοκρατία.

Η Δύση μπορεί να αποτρέψει αυτό το αποτέλεσμα, θέτοντας στα φώτα της δημοσιότητας τη διπροσωπία του Ερντογάν, ενθαρρύνοντας την αυξημένη διεθνή παρακολούθηση και τις δημοσιεύσεις των μέσων ενημέρωσης για τις Τουρκικές εκλογές. Το ΝΑΤΟ, επίσης, μπορεί να καταστήσει σαφές ότι η αποτυχία της Τουρκίας να διεξάγει ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, θα ήταν το έναυσμα για να αποφασίσει εάν θα ανακαλέσει την συμμετοχή της στη Συμμαχία. Ο ιδρυτικός χάρτης της Συμμαχίας δεν προβλέπει αποβολή ή αναστολή της συμμετοχής μιας χώρας, αλλά η αρχή του Διεθνούς Δικαίου «rebus sic stantibus» δηλαδή «όπως έχουν τα πράγματα τώρα», παρέχει τη βάση για να γίνει αυτό. Το διοικητικό όργανο του ΝΑΤΟ, το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο, θα έχει την δικαιοδοσία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία της θεσμικής του ασφάλειας.

Καμία χώρα δεν μπορεί να συμμετέχει στη Συμμαχία εκ δικαιώματος και ο Ερντογάν δεν συμπεριφέρεται σαν σύμμαχος. Η χειρότερη παράβασή του τα τελευταία χρόνια ήταν η αγορά του προηγμένου συστήματος αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία τον Δεκέμβριο του 2017. Αυτή η απόφαση ήταν ασύμβατη με τα υπάρχοντα αμυντικά σχέδια του ΝΑΤΟ και έθεσε σε κίνδυνο την τεχνολογία stealth των Αμερικανικών F-35, απειλώντας την ασφάλεια των συμμάχων στο ΝΑΤΟ και των συμμάχων στη Μέση Ανατολή.

Ο Πρόεδρος Τραμπ θα έπρεπε να είχε επιβάλει αμέσως αυστηρές κυρώσεις βάσει του νόμου για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων, αλλά επικράτησαν οι καλές σχέσεις του με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Οι κυρώσεις ανακοινώθηκαν στις 14 Δεκεμβρίου 2020, αφού η Τουρκία παρέλαβε και άρχισε να δοκιμάζει τους S-400 και αφού ο Ντόναλντ Τραμπ έχασε τις εκλογές. Το Κογκρέσο απέβαλε την Τουρκία από την παραγωγή και τις πωλήσεις των F-35 το 2018-19, αλλά οι καθυστερήσεις του κ. Τραμπ στην έγκριση των κυρώσεων, έστειλαν ανάμεικτα μηνύματα, ενθαρρύνοντας περαιτέρω την αδιαλλαξία του κ. Ερντογάν.

Όμως και άλλες πτυχές της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν είναι εξίσου δόλιες. Έχει «νεο-οθωμανικές» φιλοδοξίες να ανακτήσει την επιρροή της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή. Αυτές οι φιλοδοξίες ήταν ο οδηγός της προσπάθειάς του να εδραιώσει την Τουρκική ηγεμονία στη βόρεια Συρία, εν μέσω του εμφυλίου πολέμου της χώρας. Εκφραζόμενη κατά καιρούς με άμεσες απειλές για παρέμβαση των Τουρκικών δυνάμεων σε μέρη όπου ήταν πιθανή και επικίνδυνη η αντιπαράθεση με τις δυνάμεις του συνασπισμού των ΗΠΑ (κατά του Ισλαμικού Κράτους) και υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η Άγκυρα έθεσε σε κίνδυνο τις Αμερικανικές προσπάθειες να νικήσει το χαλιφάτο του Ισλαμικού Κράτους, να αποτρέψει την αναβίωσή του και να κρατήσει φυλακισμένους τους ισλαμιστές στη Συρία. Κατά τη διάρκεια των μακροχρόνιων περιφερειακών πολέμων μετά την Αραβική Άνοιξη, ο Ερντογάν εκβίασε την Ευρώπη, επιτρέποντας τις ροές προσφύγων μέσω της Τουρκίας σε γειτονικές χώρες. Και όλα αυτά, ενώ ανακατεύεται στην αναρχία που επικρατεί σε ολόκληρη τη Συρία. Ο συνεχής ανταγωνισμός του με το Ισραήλ αντικατοπτρίζει τους ευρύτερους ηγεμονικούς του σχεδιασμούς για τη Μέση Ανατολή.

Ενώ ο Ερντογάν κέρδισε επαίνους για την παροχή drone στην Ουκρανία, μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, η κίνηση αυτή ήταν περισσότερο ένα διαφημιστικό κόλπο του προγράμματός του με τα drone και δεν θα έπρεπε να καλύπτει τις συνεχιζόμενες απειλές του προς άλλους. Ίσως η πιο ορατή από αυτές είναι η παρεμπόδιση της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, εκβιάζοντας με λήψη μέτρων για την αντικουρδική του σταυροφορία και την καταστολή των διαφωνιών εντός Τουρκίας και στην Τουρκική διασπορά. Αυτή η επιθετική μεταχείριση των δύο χωρών, η ένταξη των οποίων υποστηρίζεται από ολόκληρη τη συμμαχία εκτός από την Ουγγαρία, αποτελεί κλασική συμπεριφορά για τον Ερντογάν. Ο Λευκός Οίκος προφανώς εξαρτά τις πωλήσεις των F-16 στην Τουρκία με την υποστήριξη της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά η αντίθεση του Κογκρέσου στις πωλήσεις είναι έντονη, αντανακλώντας τη ευρεία δυσαρέσκεια των ΗΠΑ στα εμπόδια που θέτει η Τουρκία.

Τούρκοι και ανεξάρτητοι παρατηρητές συμφωνούν ότι ο Ερντογάν θα ηττηθεί στις εκλογές, εάν η διαδικασία είναι ελεύθερη και δίκαιη και η αντιπολίτευση παραμείνει αρκετά ενωμένη για να διεξάγει αποτελεσματική προεκλογική εκστρατεία. Θα είναι πολύ πιο δύσκολο γι’ αυτόν να νοθέψει το αποτέλεσμα των εκλογών εάν το ΝΑΤΟ στρέψει τη διεθνή προσοχή στις κινήσεις του, με την απειλή της αποβολής. Και αν ο κ. Ερντογάν καταφέρει να κλέψει τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, το ΝΑΤΟ δεν θα έχει πλέον την πολυτέλεια να αγνοεί τη ζημιά που έχει προκαλέσει στη συμμαχία και στα μέλη της. Το να εξεταστεί σοβαρά η απέλαση της Τουρκίας ή η αναστολή της ένταξής της, είναι προφανώς μια σοβαρή υπόθεση. Αλλά τα πράγματα θα χειροτερέψουν εάν η συμμαχία αποτύχει να αντιμετωπίσει τη δηλητηριώδη συμπεριφορά του Ερντογάν.

* Ο John Bolton υπηρέτησε ως σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Προέδρου των ΗΠΑ την περίοδο 2018-19 και πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη την περίοδο 2005-06.

Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου