Η πληροφορία της προσπάθειας εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας και Συρίας με τις ευλογίες της Μόσχας, αλλά και την αντίθεση των ΗΠΑ, κυκλοφορεί εδώ και μερικές ημέρες.
Το CosmoStatus είχε γράψει για την προσπάθεια των δύο χωρών να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους από τον Αύγουστο του 2022, ενώ τον Νοέμβριο του 2022 είχε ζητήσει την συμφιλίωση με τη Συρία ο Μπαχτσελί. Την επομένη, ο Ερντογάν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Άσαντ.
Διαβάστε σχετικά ΕΔΩ, ΕΔΩ και ΕΔΩ.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λονδίνο, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναμένεται να συναντηθεί αύριο με τον Σύριο ομόλογό του Φαϊσάλ Μακντάντ στη Μόσχα, παρουσία του Σεργκέι Λαβρόφ. Το προξενιό ανέλαβαν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας Σεΐχης Αμπντουλά μπιν Ζαγιέντ, ο οποίος ίσως παραβρεθεί και αυτός στην συνάντηση.
Όμως οι ΗΠΑ και άλλες Αραβικές χώρες, είναι αντίθετες σ' αυτή τη συνάντηση. Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν πως θα πρέπει να υπάρξουν δεύτερες σκέψεις πριν την επαναπροσέγγιση με τον «βάρβαρο» Άσαντ.
«Δεν υποστηρίζουμε τις χώρες που προσπαθούν να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους ή εκφράζουν την υποστήριξή τους στον βάρβαρο δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ. Καλούμε τις χώρες να εξετάσουν με προσοχή τις ακρότητες του καθεστώτος Άσαντ σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα των τελευταίων 12 ετών καθώς συνεχίζονται οι ακρότητες κατά των πολιτών της Συρίας, ενώ υπάρχει άρνηση στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας» είπε ο Νεντ Πράις, εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών αναμένεται να είναι αυτή που θα ανοίξει τον δρόμο για την συνάντηση των Προέδρων Ερντογάν, Άσαντ και Πούτιν, πιθανότατα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Στα μέσα του 2022 ο Μπασάρ Άσαντ επισκέφτηκε τα ΗΑΕ και συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της χώρας Σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ζαγιέντ, ενώ την περασμένη Τετάρτη συναντήθηκε στη Δαμασκό ο Άσαντ με τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΑΕ Αμπντουλά μπιν Ζαγιέντ και συζήτησαν το θέμα της προσέγγισης με την Τουρκία.
Σύμφωνα με το Συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA, ο Πρόεδρος Μπασάρ Άσαντ είπε ότι οι σχέσεις Συρίας και Τουρκίας «είναι ιστορικές» και πρόσθεσε ότι «είναι φυσικό οι σχέσεις να επανέλθουν στην προηγούμενη ισχυρή κατάσταση πολλών δεκαετιών, που θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των δύο χωρών και των λαών τους».
Από την πλευρά του ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΑΕ τόνισε ότι η χώρα του θέλει να συμβάλει στη σταθερότητα στη Συρία και την διατήρηση της ακεραιότητας της επικράτειας της Συρίας.
Στις 16 και 17 Ιανουαρίου 2023 ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είναι προγραμματισμένο να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον. Μεταξύ άλλων θα συζητηθεί η επαναπροσέγγιση με τη Συρία. Επίσης θα δώσει λεπτομέρειες για τις συμφωνίες Τουρκίας και Ρωσίας αναφορικά με τη Συρία για την δημιουργία πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας, αλλά και ασφάλειας στη χώρα.
Αυτό που θέλουν να μάθουν οι Αμερικανοί είναι τι συμφωνήθηκε για την βορειοανατολική Συρία, όπου οι Αμερικανοί έχουν στρατιωτικές βάσεις και συνεργάζονται με τους Κούρδους των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Οι Αμερικανοί έχουν ήδη προσπαθήσει να μεσολαβήσουν για την διευθέτηση της κατάστασης μεταξύ Τουρκίας και Κούρδων της Συρίας, μέσω ταξιδιού στην Άγκυρα ανώτερου αξιωματούχου.
Η Άγκυρα απαιτεί από τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον να δεσμευτούν για την εφαρμογή των διμερών στρατιωτικών συμφωνιών που υπογράφηκαν στα τέλη του 2019. Αυτές οι δεσμεύσεις περιλάμβαναν την απόσυρση των (Κουρδικών) Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), του κύριου πυλώνα των SDF, δημιουργώντας μια ουδέτερη ζώνη στη βόρεια Συρία βάθους 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα της Τουρκίας και από τις περιοχές Manbij και Tal Rifaat. Η συμφωνία απαιτούσε επίσης την απόσυρση των βαρέων όπλων από αυτή την περιοχή.
Οι SDF λένε ότι έχουν εκπληρώσει τις δεσμεύσεις τους και δεν θα αποσύρουν τις αστυνομικές δυνάμεις, ούτε θα διαλύσουν τα τοπικά συμβούλια, όπως απαιτεί η Τουρκία.
Η διαμεσολάβηση των ΗΠΑ στοχεύει στην επίτευξη συμβιβασμών μεταξύ των Κούρδων και της Τουρκίας για να αποτρέψει μια νέα Τουρκική εισβολή πριν τις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τουρκία.
Ο Ερντογάν θεωρεί ότι η Ουάσιγκτον και η Μόσχα τον χρειάζονται λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Ερντογάν είναι ανοιχτός να συναντήσει τον Άσαντ για να συμφωνήσει ρυθμίσεις κατά του PKK και του YPG στη βορειοανατολική Συρία και να δημιουργήσει ζώνη ασφαλείας (όπως υποστηρίζει) για να φέρει πίσω τους Σύριους πρόσφυγες από τη χώρα του, που υπολογίζονται σε 3,5 εκατομμύρια.
Ουσιαστικά η Τουρκία θέλει να κάνει εθνοκάθαρση από την περιοχή. Θέλει να διώξει τους Κούρδους και να εγκαταστήσει Άραβες Σύριους, σε κατοικίες που θα φτιάξουν Τουρκικές εταιρείες.
«Η Άγκυρα δεν αισθάνεται άνετα με τις διαρροές που προήλθαν από τη Δαμασκό μετά τη συνάντηση των Υπουργών Άμυνας της Συρίας, της Τουρκίας και της Ρωσίας στη Μόσχα, αποκαλύπτοντας ότι η Τουρκία συμφώνησε σε πλήρη αποχώρηση από τη βόρεια Συρία. Είναι αλήθεια ότι η Άγκυρα και η Δαμασκός θεωρούν το PKK κοινή απειλή, θα δράσουν ενάντια σε οποιαδήποτε αυτονομιστική ατζέντα, επειδή (οι Κούρδοι) αποτελούν υπαρξιακή απειλή για τις δύο χώρες» σχολίασε διπλωμάτης υπό το καθεστώς της ανωνυμίας και κατέληξε λέγοντας ότι οι δύο χώρες «θα εργαστούν για να ανοίξουν τον δρόμο Χαλέπι - Λαττάκεια».
Η επίσκεψη του σεΐχη Αμπντουλά μπιν Ζαγιέντ στη Δαμασκό έγινε μετά τις επίσημες δηλώσεις των ΗΠΑ που εξέφραζαν την αντίθεσή τους στην εξομάλυνση των σχέσεων με τον Άσαντ.
Σύμφωνα με διπλωμάτη, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, που ήταν η μόνη δυτική χώρα που εξέδωσε δήλωση κατά της εξομάλυνσης των σχέσεων, «συνεργάζεται εκτενώς με το Παρίσι, το Βερολίνο και το Λονδίνο για να συμφωνήσουν σε μια τετραμερή θέση που σαφώς απορρίπτει την ομαλοποίηση».
Γίνονται επαφές για τη διεξαγωγή συνάντησης μεταξύ εκπροσώπων των τεσσάρων χωρών και του απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών στη Συρία Geir Pedersen, στη Γενεύη στις 23 Ιανουαρίου, πριν από την επίσκεψη του Pedersen στη Δαμασκό για συνάντηση με τον Υπουργό Εξωτερικών Φαϊσάλ Μακντάντ. Η προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ των τεσσάρων χωρών και του Pedersen σκοπεύει να «επιβεβαιώσει τη θέση για ομαλοποίηση των σχέσεων και να υποστηρίξει την παροχή χρηματοδότησης για έργα που σχετίζονται με την ηλεκτρική ενέργεια, εντός του πλαισίου έγκαιρης ανάκαμψης» που ορίζεται στο διεθνές ψήφισμα για τη βοήθεια στη Συρία. Τα ΗΑΕ προτείνουν να χρηματοδοτήσουν έργα υποδομών και έργα ηλεκτρικής ενέργειας στη Συρία, εφόσον το επιτρέπει το καθεστώς κυρώσεων των ΗΠΑ.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ιορδανία ηγείται των προσπαθειών των Αραβικών χωρών για την επίτευξη «μιας κοινής αραβικής θέσης που να καθορίζει τις αραβικές απαιτήσεις σε αντάλλαγμα την ομαλοποίηση των σχέσεων, χωρίς να γίνεται δωρεάν παραχώρηση». Η Ιορδανία ήταν η πρώτη χώρα που άνοιξε διπλωματικούς διαύλους στο υψηλότερο επίπεδο με τη Δαμασκό και υποστήριξε την υπογραφή της «εκεχειρίας του νότου» και τη συμφωνία αποκλιμάκωσης μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ στα μέσα του 2018.
«Η Ιορδανία λέει ότι το λαθρεμπόριο χαπιών Captagon (το ναρκωτικό των τζιχαντιστών), όπλων και πυρομαχικών στα σύνορα με τη Συρία αυξήθηκε μετά την έναρξη της ομαλοποίησης και ότι η Ιρανική παρουσία δεν έχει μειωθεί στο νότο κοντά στα Ιορδανικά σύνορα» υποστηρίζει Δυτικός διπλωμάτης.
Το Αμμάν ισχυρίζεται ότι υπάρχει έντονη δραστηριότητα του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν απαιτήσεις για συντονισμό ώστε να πιεστεί η Δαμασκός να κάνει πολιτικά και γεωπολιτικά βήματα.
Αραβική πηγή είπε ότι μια αντιπροσωπεία της Χαμάς που περιλαμβάνει τον αναπληρωτή αρχηγό του κινήματος στη Γάζα, Khalil al-Hayya, και τον ηγέτη Osama Abu Hamdan, θα επισκεφθεί τη Δαμασκό την επόμενη εβδομάδα. Αυτή θα είναι η πρώτη διμερής επίσκεψη από τότε που η ηγεσία της Χαμάς εγκατέλειψε τη Δαμασκό πριν από μια δεκαετία, αναγνωρίζοντας ότι ήταν μέρος μιας Παλαιστινιακής αντιπροσωπείας που συναντήθηκε με τον Άσαντ τον περασμένο Οκτώβριο. Πηγές ανέφεραν ότι η επίσκεψη των Hayya και του Hamdan στοχεύει στις διαπραγματεύσεις για τη μόνιμη επιστροφή της Χαμάς στη Συρία, ενώ παράλληλα θα κανονίσει επισκέψεις της ηγεσίας στη Δαμασκό.
Στις αρχές του 2020, η Μόσχα φιλοξένησε συνάντηση μεταξύ του αρχηγού εθνικής ασφάλειας της Συρίας Αλί Μαμλούκ και του αρχηγού των Τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν. Ο Μαμλούκ ζήτησε από την Τουρκία να αποχωρήσει από τις περιοχές της Συρίας και να ανοίξει ξανά τον αυτοκινητόδρομο Χαλέπι - Λαττάκεια. Ο Φιντάν ζήτησε βαθύτερη συνεργασία κατά του YPG. Ο Πούτιν πέτυχε να τους ενώσει, αλλά απέτυχε να φτάσει σε μια σημαντική συμφωνία.
Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα απειλήσει ότι θα πραγματοποιήσει νέα εισβολή στη Συρία. Η Τουρκία και η Ρωσία έχουν δει τη συνεργασία τους να βαθαίνει μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Έτσι ο Πούτιν άνοιξε τον δρόμο για μια συνάντηση Ερντογάν και Άσαντ. Το πρώτο βήμα που έκανε ήταν να γίνει μια νέα μυστική συνάντηση μεταξύ του Mamlouk και του Fidan στη Μόσχα τον Ιούλιο του 2022.
Ο Σύριος αξιωματούχος ζήτησε να γίνει σεβαστή η κυριαρχία της χώρας του. Απαίτησε ένα χρονοδιάγραμμα για την απόσυρση της Τουρκίας από τις περιοχές της Συρίας και την κάλεσε να σταματήσει την υποστήριξή της σε φατρίες της αντιπολίτευσης και τρομοκράτες. Προέτρεψε την Τουρκία να ανοίξει ξανά τους αυτοκινητόδρομους Χαλέπι - Λαττάκεια και Μπαμπ αλ-Χάουα - Ιντλίμπ, να λάβει μέτρα κατά των δυτικών κυρώσεων και να στηρίξει την ανοικοδόμηση της Συρίας.
Από την πλευρά του, ο Φιντάν ζήτησε συνεργασία με τη Δαμασκό κατά του YPG και του PKK. Απαίτησε τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας που θα αποκλείει αυτές τις ομάδες σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα της Τουρκίας και τη δημιουργία ασφαλών ζωνών που θα μπορούν να υποδεχτούν ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες από την Τουρκία.
Οι δύο άντρες δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία και η συνάντηση ολοκληρώθηκε χωρίς πρόοδο.
Τους τελευταίους μήνες ο Ερντογάν δήλωσε επανειλημμένα ότι είναι έτοιμος να συναντηθεί με τον Άσαντ, αναφέροντας διάφορους λόγους, όπως η επίλυση των διαφορών με την πλειοψηφία των χωρών της περιοχής πριν από τις Τουρκικές εκλογές. Ο Άσαντ, ωστόσο, δεν βιάζεται να πραγματοποιήσει μια συνάντηση που θα ευνοούσε τον αντίπαλό του, τη χώρα του οποίου θεωρεί κατοχική.
Ο Πούτιν πιέζει όλο και περισσότερο για ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας και Συρίας και για συνάντηση μεταξύ του ιδίου, του Ερντογάν και του Άσαντ. Η συνάντηση θα θεωρηθεί δώρο στον Ερντογάν και ώθηση για να κερδίσει τις εκλογές. Για το σκοπό αυτό, η Ρωσία πρότεινε τη διεξαγωγή μιας σειράς συναντήσεων που περιλαμβάνουν τριμερείς συνομιλίες για την ασφάλεια, συναντήσεις μεταξύ των Υπουργών Άμυνας, στις οποίες συμμετείχαν αξιωματούχοι των πληροφοριών και μια συνάντηση μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Συρίας, που θα ολοκληρωθεί με μια σύνοδο κορυφής μεταξύ του Πούτιν, Ερντογάν και Άσαντ.
Η Ρωσία προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Προσφέρει μια σειρά από στρατιωτικές και πολιτικές συναντήσεις, καθώς και τροποποιήσεις στη συμφωνία των Αδάνων του 1998 μεταξύ Άγκυρας και Δαμασκού, η οποία προβλέπει συνεργασία κατά του PKK και το δικαίωμα Τουρκικής εισβολής σε βάθος ως 5 χιλιόμετρα στη Συρία. Οι τροποποιήσεις θα συγχωνεύσουν τις συμφωνίες των Αδάνων (1998) και του Σότσι (2019) για να συμπεριλάβουν την ανάπτυξη ρωσοτουρκικών περιπολιών, την απόσυρση του YPG σε βάθος 30 χιλιομέτρων από τα Τουρκικά σύνορα και την ανάπτυξη Σύριων συνοριοφυλάκων κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία.
Πολιτικά, η Ρωσία προτείνει να εκδοθεί κοινή δήλωση με κύριες ρήτρες που θα υπογραμμίζουν τη «δέσμευση για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας», την «απόρριψη της αυτονομιστικής ατζέντας» και την επιστροφή των προσφύγων.
Ο Ερντογάν θέλει την επιστροφή των 3,5 εκατομμυρίων Σύριων προσφύγων, ενώ ο Άσαντ θέλει την αποχώρηση των χιλιάδων Τούρκων στρατιωτών από τη Συρία, τον τερματισμό της κατοχής και τη διακοπή της στρατιωτικής και πολιτικής υποστήριξης στη Συριακή αντιπολίτευση.
Θα ήταν δύσκολο να φανταστούμε μια συμμαχία Δαμασκού - Άγκυρας κατά των Κούρδων και μια συνάντηση Άσαντ - Ερντογάν πριν γίνει ένα βήμα προς την εκπλήρωση αυτών των απαιτήσεων.
Η εξομάλυνση των σχέσεων θα είναι η κύρια επιδίωξη του 2023 για την Μόσχα και την Άγκυρα. Ο αντίκτυπός της θα σχετίζεται με την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ των Αραβικών χωρών και της Δαμασκού. Άγνωστο παραμένει το πόσο μακριά θα επιτρέψουν οι ΗΠΑ να προχωρήσει η εξομάλυνση των σχέσεων.
Αναπαραγωγή του άρθρου μπορεί να γίνει μόνο με ευδιάκριτη αναφορά στην πηγή CosmoStatus και χρήση live link
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου